10 ciekawostek, o których prawdopodobnie nie uczyliście się na lekcjach biologii
Świat jest ogromny i pełen pozornie niemożliwych rzeczy. Na przykład, jeśli ciężarna mysz ma nagły problem ze zdrowiem, płód wyśle komórki macierzyste, aby wyleczyć matkę, zwiększając tym samym swoje szanse na przeżycie. Komórki macierzyste pochodzące od płodu znaleziono również u kobiet w ciąży. Zjawisko to nazywa się mikrochimeryzmem.
Zgodnie z naszym corocznym postanowieniem szerzenia wiedzy i radości, ekipa Jasnej Strony znalazła kilka niezwykłych biologicznych faktów.
1. Serce zwalnia, gdy twarz dotyka wody.
Jako ssaki nie możemy oddychać pod wodą, więc w ramach odruchu nurkowania nasze tętno spada w kontakcie z wodą — szczególnie podczas nurkowania. Nawet ochlapanie twarzy wodą sprawia, że serce zwalnia, co czyni to świetnym sposobem na uspokojenie.
2. Grzyby są w stanie rozłożyć plastik w ciągu kilku tygodni.
Mówi się, że w przyszłości w oceanach może być więcej plastiku niż ryb. Właśnie dlatego istnienie plastikożernych grzybów to świetna wiadomość. Odkryto już około 50 nowych gatunków takich grzybów, a jeden z nich potrafi strawić plastik w ciągu 2 miesięcy, więc jeszcze nie wszystko stracone.
3. Noworodki potrafią utrzymać własny ciężar.
Noworodki są silne — na tyle, aby móc trzymać różne rzeczy w swoich malutkich dłoniach, a nawet utrzymać własną wagę, jak pokazuje eksperyment przeprowadzony w XIX wieku. Louis Robinson był świadkiem, jak małe dzieci, które zacisnęły ręce na lasce, były w stanie na niej wisieć od 10 sekund do 2 minut i 35 sekund.
4. Odciski palców koali są bardzo podobne do ludzkich.
Mówi się, że nasze odciski palców są niepowtarzalne. To prawda, ale faktem pozostaje, że chociaż wspólny przodek koali i ludzi żył 100 milionów lat temu, odciski palców koali wyglądają łudząco podobnie do ludzkich odcisków palców, tak samo jak odciski palców szympansów.
5. Ślimaki mogą spać przez 3 lata.
Jeśli myśleliście, że niedźwiedzie śpią głębokim snem, to poznajcie ślimaka. Te bezkręgowce mogą spać przez 3 lata bez potrzeby jedzenia. Oczywiście dotyczy to tylko niektórych gatunków ślimaków. Niedźwiedzie zwykle zimują tylko przez 4-8 miesięcy.
6. Leniwce potrzebują 2 tygodni na strawienie pokarmu.
Leniwce nie tylko poruszają się w zwolnionym tempie — nawet ich wnętrzności działają powoli, głównie w celu zachowania energii. Dlatego układ trawienny leniwca potrzebuje 2 tygodni, aby przetworzyć zjedzony pokarm. Ponadto większość ich posiłków jest niestrawna, więc otrzymują stosunkowo mało energii z każdego powoli przeżutego kęsa.
Na drugim końcu spektrum znajduje się ryjówka, u której trawienie trwa zaledwie kilka minut i odbywa się tak szybko, że niewiele z jej pokarmu zostaje w pełni strawione. Właśnie dlatego ryjówki zjadają własny kał. Ponadto zwierzęta te mogą umrzeć z głodu w ciągu zaledwie kilku godzin.
7. Nasze mózgi ignorują nosy.
Cały czas widzimy nasz nos, ale mózg zwykle go ignoruje, ponieważ jest to ciągły bodziec wzrokowy. To samo dotyczy ludzi noszących okulary. Po chwili po prostu przestają je zauważać.
8. Nasze przedramiona są tej samej długości co stopy.
Jeśli nie masz czasu na przymierzenie buta, przyłóż go do ręki pomiędzy łokciem a nadgarstkiem. Jeśli pasuje lub jest tylko trochę mniejszy, powinien pasować do twojej stopy, ponieważ długość naszych przedramion jest taka sama jak długość stopy. To tylko jedna z wielu cudownych skali ludzkiego ciała. Inny przykład? Kość udowa jest równa jednej czwartej naszego wzrostu.
9. Możesz „zobaczyć” swoje białe krwinki.
Jeśli spojrzysz w górę na bezchmurne, jasnoniebieskie niebo i zobaczysz poruszające się drobiny na obrzeżach pola widzenia, to właśnie doświadczyłeś zjawiska entoptycznego niebieskiego pola. Tak zwane „robaczki” to białe krwinki poruszające się w drobnych naczyniach krwionośnych przed siatkówką, z tyłu oka.
10. Ludzka skóra ma pręgi, ale są one widoczne tylko dla kotów.
Ludzie mają paski i wzory na skórze. Linie Blaschki zostały odkryte przez niemieckiego dermatologa Alfreda Blaschko. Przypominają one tygrysie pasy, tworząc wzór w kształcie litery V rozciągający się od środka do kończyn. Nasze paski są widoczne w świetle UV, a jako że koty widzą światło UV, postrzegają nas jako pręgowane istoty.
Które z tych faktów najbardziej was zaskoczyły? Znacie inne biologiczne ciekawostki? Podzielcie się nimi w komentarzach!