10+ oznak niedoboru żelaza w organizmie

miesiąc temu

Czy wiecznie czujesz się zmęczony, nawet po 8 godzinach dobrego snu? Czy masz zawroty głowy, gdy szybko wstajesz? Czy twoje dłonie są zimne, mimo że za oknem trwa wiosna? Cóż, nie jesteś sam — mogą to być subtelne podszepty niepożądanego gościa w naszym organizmie: anemii.

Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest jednym z najpowszechniej występujących stanów chorobowych na świecie, szczególnie wśród kobiet, a jednak... z jakiegoś powodu go ignorujemy. Dlaczego tak się dzieje? Chodzi o to, że objawy są często zamaskowane jako „normalne” rzeczy: zmęczenie, bladość, słabe paznokcie.

Ale twoje ciało daje ci znaki, a dzięki temu artykułowi nauczysz się je rozpoznawać. Oto 11 sygnałów ostrzegawczych, które wskazują, że możesz mieć anemię. I nie powinieneś ich ignorować. Spoiler: niektóre z nich mogą cię zaskoczyć.

Treść ma wyłącznie w cele informacyjne i nie zastępuje porady medycznej. W sprawie stanu zdrowia i schorzeń należy skonsultować się z lekarzem.

1. Odczuwasz nadmierne zmęczenie nawet po wielu godzinach snu.

Co dzieje się wewnątrz organizmu?
Przez anemię ilość czerwonych krwinek (które przenoszą tlen) spada, co powoduje, że twoje mięśnie, mózg i wszystkie narządy przechodzą w „tryb oszczędzania energii”. Bez względu na to, ile śpisz, nigdy nie czujesz się wypoczęty. Po przebudzeniu jesteś wyczerpany, trudno ci się skoncentrować i nawet proste czynności, jak wsiadanie do autobusu, są wyzwaniem.
Pomocna rada. Spróbuj dodać do swojej diety pokarmy bogate w żelazo (takie jak czerwone mięso, soczewica, gotowany szpinak i wątróbka) i połącz je z witaminą C (sok pomarańczowy, papryka, truskawki), co usprawni wchłanianie. Nie stawiaj diagnozy samodzielnie: badanie krwi jest kluczowe.
Ciekawostka. W średniowieczu kobiety blade i zmęczone uważano za „melancholijne z natury”. A tak naprawdę wiele z nich prawdopodobnie miało anemię...

2. Nie masz czym oddychać.

Co dzieje się wewnątrz ciała?
Kiedy wykonujesz czynności wymagające pewnego rodzaju wysiłku, jak wchodzenie po schodach, twoje płuca pracują ciężej, aby dostarczyć ci tlen, a twoje serce bije mocniej, aby go rozprowadzić. Ale jeśli nie masz wystarczającej ilości czerwonych krwinek, proces jest zaburzony i każdy krok zamienia się w sesję crossfitu.
Czy też tak masz?
Jeśli brakuje ci tchu, gdy szybko chodzisz, wspinasz się po kilku schodach lub wykonujesz minimalną czynność, taką jak zamiatanie, nie ignoruj tego. To nie jest normalne i może stanowić objaw.
Dodatkowa rada. Nie przemęczaj się, słuchaj swojego ciała, udaj się do lekarza. Żadnego „E tam, przejdzie mi”.
Ciekawostka. Niektórzy zawodowi sportowcy odkrywają, że mają anemię, ponieważ przestają osiągać takie wyniki jak kiedyś. Nawet jeśli trenują i dobrze śpią.

3. Odczuwasz zawroty głowy za każdym razem, gdy wstajesz.

Co dzieje się wewnątrz ciała?
Gdy gwałtownie wstajesz, krew nie dociera do mózgu odpowiednio szybko, a to powoduje uczucie zawrotów głowy lub oszołomienia. Może to trwać tylko kilka sekund, ale zdarza się regularnie. Wstajesz z łóżka i widzisz małe gwiazdki, jak w kreskówkach.
Co możesz zrobić? Wstawać powoli. Usiądź na krawędzi łóżka, weź głęboki oddech, rozprostuj nogi, a następnie nieśpiesznie wstań. Jeśli zawroty głowy powrócą, idź na badania. Może to być symptom niedoboru żelaza.
Ciekawostka. W wielu starożytnych kulturach zawroty głowy były uważane za duchowy lub mistyczny znak (jakoby ktoś miał „wizję”); a w rzeczywistości ciało po prostu mówiło: „Potrzebuję tlenu, stary!”.

4. Cierpisz na bóle głowy, które pojawiają się znikąd.

Co dzieje się wewnątrz ciała?
Bez wystarczającej ilości tlenu mózg staje się kapryśny. Dosłownie. Rezultatem są częste bóle głowy, zwykle uciskowe, jakby niewidzialna opaska krępowała czaszkę. Nie zawsze przeradza się to w migrenę, ale ból jest irytujący i uporczywy.
Co możesz zrobić?
Jeśli towarzyszą temu inne objawy, jak zmęczenie, zawroty głowy i bladość, może to być oznaka anemii. Konsultacja kliniczna i proste badanie mogą rozwiać wątpliwości.
Ciekawostka. Badania wskazują, że 20% pacjentów z przewlekłymi bólami głowy ma niski poziom żelaza. Twoje ciało mówi... a w zasadzie głośno narzeka!

5. Masz bardzo zimne stopy i dłonie (nawet latem).

Co dzieje się wewnątrz organizmu?
Gdy poziom tlenu jest niski, organizm rozprowadza go najlepiej jak potrafi. A gdzie trafia w pierwszej kolejności? Do najważniejszych organów. A gdzie nie trafia? Do kończyn. To dlatego twoje dłonie i stopy przypominają kostki lodu, nawet gdy przebywasz na słońcu.
Co możesz zrobić?
Oprócz utrzymywania ciepła i picia ciepłych płynów, przeanalizuj, czy temu objawowi nie towarzyszą zmęczenie, bladość i łamliwość paznokci.
Dodatkowa wskazówka. Zimna pochodzącego z wewnątrz nie rozwiąże się skarpetami termicznymi: jeśli to anemia, trzeba wdrożyć leczenie. Badanie laboratoryjne da ci odpowiedź.
Ciekawostka. W tradycyjnej medycynie chińskiej objaw ten wiąże się z brakiem równowagi energii yin. Ciało „ochładza się”, gdy brakuje mu energii życiowej. W medycynie zachodniej może to być symptom niedoboru żelaza. Ten sam objaw, inna interpretacja!

6. Wyglądasz bardziej blado niż zwykle.

Co dzieje się wewnątrz organizmu?
Bladość jest jednym z najbardziej widocznych objawów niedokrwistości. Gdy poziom hemoglobiny (która nadaje krwi czerwony kolor) spada, skóra i błony śluzowe tracą barwę. Odzwierciedla się to na policzkach, wargach, dziąsłach, a nawet na wewnętrznej stronie dolnej powieki (tak, możesz spojrzeć w lustro i sprawdzić, czy jest biała).

Co możesz zrobić?
Nie musisz używać różu, żeby to ukryć. Poddaj się badaniu i upewnij się, że wszystko gra.
Ciekawostka. W XIX wieku bladość była pożądaną cechą urody, ponieważ kojarzyła się z wyższą klasą społeczną (czyli ludźmi, którzy nie pracowali w słońcu). Wiele kobiet malowało się nawet białym proszkiem... nie wiedząc, że bladość może być oznaką choroby. Pozmieniało się.

7. Paznokcie są łamliwe i łatwo się wyginają (lub mają kształt łyżeczki).

Co dzieje się wewnątrz organizmu?
Kiedy organizm zmaga się z niskim poziomem żelaza, zaczyna oszczędzać na tym, co uważa za „mniej istotne”: paznokciach, włosach i skórze. Dlatego paznokcie mogą stać się słabe, łamać się przy najmniejszym uderzeniu, a nawet wyginać się do góry (jak łyżka).
Jak można to stwierdzić?
Przyjrzyj się swoim paznokciom, ustawiając się pod światło — czy są wklęsłe, matowe, mają smugi, czy łamią się przy otwarciu puszki? To nie jest przypadek. Czas zwrócić uwagę na poziom żelaza.
Ciekawostka. Ten wklęsły kształt określa się jako koilonychię i jest to klasyczna oznaką niedoboru żelaza. Nie martw się, da się to odwrócić dzięki leczeniu.

8. Doświadczasz szybkiego lub nieregularnego bicia serca bez wyraźnego powodu.

Co dzieje się wewnątrz organizmu?
Jak wspomnieliśmy wcześniej: gdy poziom żelaza jest niski, serce przechodzi w tryb „kompensacji”. Zaczyna bić szybciej, próbując rozprowadzić tlen po całym organizmie. Może to powodować kołatanie serca, tachykardię lub nieregularne bicie serca — objawy te pojawiają się nawet wtedy, gdy siedzisz i oglądasz serial.
Co możesz zrobić?
Musisz natychmiast udać się do lekarza. Nie każde kołatanie serca jest poważne, ale nie należy tego ignorować. Może to być anemia.
Dodatkowy fakt. Według Mayo Clinic nieleczona anemia może prowadzić do powikłań sercowych. Lepiej więc sprawdzić to wcześnie i uniknąć większych problemów w przyszłości.

9. Tracisz znacznie więcej włosów niż zwykle.

Co dzieje się wewnątrz organizmu?
Żelazo jest niezbędnym elementem zdrowych włosów. Gdy go brakuje, organizm nadaje priorytet ważnym organom... a skóra głowy schodzi na dalszy plan.
Jak to rozpoznać?
Sprawdź, czy wypadanie włosów jest rozproszone (na całej skórze głowy, a nie tylko w jednym obszarze). Jeśli zauważasz więcej kosmyków pod prysznicem lub na poduszce, jest to sygnał.
Pomocna wskazówka. Nie rozpaczaj, że teraz będzie trzeba wydać krocie na zabiegi pielęgnacyjne czy medyczne. Czasami to, czego potrzebują twoje włosy, znajduje się w twoim krwiobiegu, a nie w alejce z kosmetykami.

10. Masz problemy z koncentracją (większe niż zwykle).

Co dzieje się wewnątrz ciała?
Mózg potrzebuje tlenu do myślenia, zapamiętywania i utrzymywania uwagi. Jeśli nie ma go wystarczająco dużo, staje się ospały, rozproszony i...? Tak, trochę się zawiesza.
Jak możesz to stwierdzić?
Jeśli dręczy cię zapominalstwo, masz trudności z nadążaniem za rozmową lub po prostu czujesz, że nie myślisz jasno, nie bagatelizuj tego. Jeśli brak koncentracji łączy się ze zmęczeniem i innymi objawami z tej listy, może chodzić o coś poważniejszego.
Ciekawostka. Niektóre badania łączą anemię z obniżoną zdolnością poznawczą i nadwyrężoną pamięcią krótkotrwałą — przez co dosłownie ciężko ci się myśli!

11. Masz ochotę jeść dziwne rzeczy (lód, ziemię lub skrobię).

Co dzieje się wewnątrz ciała?
Choć brzmi to dziwnie, objaw ten ma swoją nazwę: pica. Jest to kompulsywne pragnienie żucia lub jedzenia nieodżywczych rzeczy, takich jak lód, kreda, papier, ziemia, a nawet brud. Jedną z najczęstszych przyczyn jest niedobór żelaza.
Jak można to rozpoznać?
Czy masz nieustający apetyt na ziemię? Czy lubisz mielić kostki lodu jak cukierki? To nie tylko osobiste preferencje. To może być sygnał od twojego organizmu. Udaj się do lekarza i powiedz mu o tym bez wstydu: zna ten problem doskonale.
Ciekawostka. W niektórych krajach kobiety w ciąży z anemią mają apetyt na ziemię lub popiół. Oto jak potężny może być komunikat wysyłany przez ciało!

Anemia nie krzyczy, ona szepcze. Dlatego tak łatwo ją przeoczyć, ale również z tego powodu warto zwracać uwagę na sygnały wysyłane przez ciało. Dobra wiadomość jest taka, że istnieje rozwiązanie: wizyta u lekarza, badanie krwi i niezbędne zmiany w diecie.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Przeczytaj ten artykuł o niedoborach składników odżywczych, które mogą wpływać na samopoczucie i zdrowie kobiet. Dbanie o zdrowie nie jest trudne, jeśli jesteśmy dostatecznie uważni i obserwujemy swoje ciało.