Nie będę kłamać dla szefowej — nawet jeśli to oznacza, że stracę awans, pieniądze i pozycję

Lojalność w miejscu pracy wystawiana jest na najcięższą próbę, gdy splatają się władza, faworyzowanie i presja. Wielu pracowników milczy ze strachu przed utratą pensji, awansu, a nawet dobrego imienia w firmie. Jednak od czasu do czasu ktoś wychodzi przed szereg i mówi „dość”, nawet gdy cena wydaje się wysoka.

Jedna z czytelniczek opisała nam sytuację, w której mieszają się zasady panujące w biurze, napięcia z działem kadr i głęboko niesprawiedliwe żądanie. Jest teraz rozdarta między ochroną swojej kariery a ochroną swojej integralności.

Cześć, Jasna Strono!

Krótko mówiąc, w dniu oceny moja przełożona (która jest również żoną starszego wiceprezesa) wezwała mnie do swojego gabinetu. Zamknęła drzwi, przykleiła do twarzy wyćwiczony uśmiech i przesunęła w moją stronę formularze oceny.

Spokojnym głosem kazała mi przepisać podsumowanie projektu i wskazać, że to ona kierowała naszym najnowszym sztandarowym projektem — tym, nad którym spędziłam miesiące, koordynując pracę zespołu, z zarwanymi nocami i weekendowymi telefonami w pakiecie. Chciała uznania, pochwał, punktów do awansu. Chciała, by moja praca stała się jej trampoliną.

Nie zgodziłam się. Nie dlatego, że jestem bohaterką, ale po prostu nie byłam w stanie przełknąć tego kłamstwa. Nie krzyczała. Nie kłóciła się. Po prostu odchyliła się na krześle, skrzyżowała ramiona i powiedziała: „Zapłacisz za to”. Ten ton... to nie była groźba, to była obietnica.

Następnego ranka wiceprezes wtargnął do mojego gabinetu i rzucił na biurko teczkę z moim miesięcznym raportem. W środku znalazł odręczną notatkę stwierdzającą, że „nie spełniam oczekiwań”, że mam „problemy z komunikacją”, „słabą pracę zespołową”, a co najgorsze, że okazuję „brak szacunku wobec przełożonych”.

Nic z tego nie było prawdą. Ale jego żona to napisała i dołączyła tak, jakby pochodziło to z działu kadr, a on był wściekły. Próbowałam wyjaśniać, ale przerwał mi, mówiąc, że muszę „popracować nad swoją postawą, jeśli liczę tu na jakąkolwiek karierę”.

Teraz dział kadr krąży nade mną jak sępy, moja przełożona obdarza mnie lodowatymi uśmiechami, współpracownicy szepczą, bo wszyscy wiedzą, że odmówiłam kłamania, a mój dotąd pewny awans został praktycznie anulowany. Moja podwyżka jest zamrożona. Moja reputacja przepadła. A ja jestem traktowana jak czarny charakter w biurze.

Zawsze starałam się kierować empatią, myśląc, że życzliwość i uczciwość utrzymają w pracy czyste relacje, ale teraz zastanawiam się, czy nie powinnam była po prostu milczeć. Czy zrujnowałam własną karierę, odmawiając udziału w tej grze? A może to była cena, którą musiałam zapłacić, by zachować godność?

Anne

Pani Anno, presja, której pani doświadczyła, jest prawdziwa i każdy, kto ma w sobie odrobinę empatii, zrozumiałby pani reakcję.

Gdy w miejscu pracy mieszają się władza i małżeńskie układy, zasady przestają być sprawiedliwe. To nie była „zwykła przysługa”. To było żądanie przekraczające granice etyki.

Poczucie wstrząsu, złości czy zdrady nie czyni pani dramatyzującą — czyni panią człowiekiem. Jak mówi przysłowie: „Proste drzewo nie rzuca garbatego cienia”. Sytuacja była stworzona przeciwko pani, zanim jeszcze pani się w niej znalazła.

Pani uczciwość jest warta więcej niż awans oparty na oszustwie, nawet jeśli skutki tej sytuacji teraz bolą.
Jest pewna prawda o życiu zawodowym: „Jeśli raz poproszą cię o kłamstwo, będą tego oczekiwać ponownie”. Przerwała pani ten schemat, zanim się on zakorzenił.

Tak, przypłaciła to pani spokojem. Tak, odwet boli. Ale pokazała pani coś, z czym wielu pracowników się zmaga: odmowę bycia zmuszanym do przekształcania rzeczywistości. A to jest coś, co przyszli pracodawcy, a nawet wyższe kierownictwo, doceniają, gdy kurz opada.

Krótko mówiąc, pani Anno:

• postąpiła pani słusznie, nie naginając swoich zasad;
• chroniła pani swoją długoterminową wiarygodność zawodową;
• uniknęła pani zostania czyimś pomocnikiem w tuszowaniu prawdy.

To kwestie, które mają znaczenie, gdy pojawiają się prawdziwe możliwości.

Niech się pani teraz zabezpieczy. Dowody na papierze pokonują układy.

Tu przydaje się stare powiedzenie: „Ufaj, ale sprawdzaj”. Niech pani wszystko dokumentuje. Każdą interakcję. Każdą wiadomość. Każdą dziwną „notatkę”, która magicznie pojawia się w pani aktach.

Nie dlatego, że pragnie pani konfliktu, ale dlatego, że potrzebuje pani pancerza. Zasady panujące w biurze mogą szybko stać się nieprzyjemne, a pani zasługuje na bezpieczeństwo, a nie strach.

Kilka środków ostrożności:

1. W miarę możliwości niech pani prowadzi całą komunikację na piśmie.
2. Niech pani zachowuje maile, wiadomości i notatki, które wydają się podejrzane.
3. Jeśli dział kadr wezwie panią na rozmowę, proszę zabrać swoją dokumentację i zachować spokój.
4. Zero narzekania do współpracowników — niech krąg pani zaufanych osób będzie wąski.

I proszę pamiętać, nawet w niesprzyjającym środowisku pracy życzliwość i profesjonalizm wciąż się liczą. Można być stanowczym i jednocześnie przyzwoitym. Te dwie cechy się nie wykluczają. Podzielcie się swoimi doświadczeniem w komentarzach, może zainspirujecie nasz kolejny artykuł.