Ponad 30 faktów o Macie Hari — kobiecie-szpiegu, która nigdy nie zaznała szczęścia mimo miłości setek mężczyzn

Niemal 150 lat temu, 7 sierpnia 1876 roku, urodziła się jedna z najbardziej tajemniczych kobiet XX wieku — Mata Hari. Określano ją wieloma słowami: tancerka, kurtyzana, szpieg, zdrajczyni. Ale nikt nigdy tak naprawdę nie dowiedział się, kim była ta niesamowita kobieta. Historia życia Maty składa się z setek mitów, które do dziś zaprzątają umysły badaczy.

Ekipa Jasnej Strony postanowiła zgłębić biografię niezwykłej i tajemniczej Maty Hari.

• Margaretha Geertruida Zelle (później nazywana Matą Hari) urodziła się w holenderskim mieście Leeuwarden. Była jedyną córką Adama Zelle i Antje van der Meulen, którzy w sumie mieli czworo dzieci. Jej rodzina była dość zamożna — ojciec prowadził sklep z kapeluszami i z powodzeniem inwestował w przemysł naftowy.
• Margaretha uczęszczała do szkoły dla osób z wyższych sfer. Jednak kilka lat później jej ojciec zbankrutował, a następnie rozwiódł się z żoną. Gdy miała 15 lat, zmarła jej matka i rodzina zupełnie się rozpadła.
• Ojciec wysłał Margarethę, by zamieszkała ze swoim chrzestnym w pobliskim miasteczku, gdzie zaczęła się szkolić na opiekunkę przedszkolną. Wkrótce jednak zdarzyło się coś bardzo nieprzyjemnego: dyrektor placówki zaczął ją podrywać, dlatego urażony ojciec chrzestny zabrał stamtąd Margarethę. Kilka miesięcy później dziewczyna uciekła do domu wuja w Hadze.

• W wieku 19 lat Margaretha wyszła za 39-letniego oficera Rudolpha MacLeoda. Umieścił on ogłoszenie w gazecie, pisząc, że szuka żony, a Margaretha bardzo pragnęła niezależności. Ledwie się poznali i błyskawicznie wzięli ślub, mimo że była między nimi znaczna różnica wieku. Oczywiście nic do siebie nie czuli — małżeństwo było po prostu korzystne dla nich obojga.
• Wkrótce mąż i żona przenieśli się na wyspę Jawę, gdzie na świat przyszły ich dzieci: syn i córka. Jednak związek ten okazał się wielkim rozczarowaniem. Oficer otwarcie utrzymywał konkubinę, co w tamtych rejonach było całkowicie dopuszczalne.

• Rozczarowana żona odeszła od męża, a nawet rozpoczęła związek z innym holenderskim oficerem. W tym samym czasie zaczęła gromadzić wiedzę o indonezyjskich tradycjach i tańcach. Wkrótce potem dołączyła do lokalnej grupy tanecznej i otrzymała pseudonim sceniczny — Mata Hari, co można przetłumaczyć jako Słońce.
• Wiele osób wierzy, że Mata Hari miała indonezyjskie korzenie, ale naukowcy zgodnie uznali tę informację za blagę, którą tancerka sama wymyśliła.

• Mimo złych relacji w małżeństwie mężowi udało się przekonać Matę do powrotu do rodziny, ale jego agresywne zachowanie niestety się nie skończyło. Mata próbowała zapomnieć o tych problemach, zgłębiając lokalną kulturę.
• W 1899 roku rodziną wstrząsnęło tragiczne wydarzenie — zmarł ich mały synek. Dzieci zachorowały na skutek komplikacji związanych z leczeniem choroby dziedzicznej i przeżyła tylko córka Jeanne. Rodzina twierdziła, że zostali otruci przez służącego, jednak inni uważali, że mógł to być wróg rodziny.
• Cztery lata później małżonkowie wrócili Holandii i rozwiedli się. Kiedy ich córka przebywała u ojca w odwiedzinach, ten postanowił nie odsyłać jej do matki. Zelle nie miała siły walczyć z byłym mężem i na to przyzwoliła. Dziewczyna zmarła później w wieku 21 lat.

• Mata przeniosła się do Paryża bez grosza przy duszy. Znalazła pracę w cyrku, gdzie występowała, jeżdżąc na koniu cyrkowym pod nazwiskiem Lady MacLeod. Później jednak postanowiła szukać sławy jako tancerka egzotyczna.

• Niektórzy badacze uważają, że tancerka nosiła kostium z cienkiej dzianiny, który z daleka wyglądał jak nagie ciało.
• Aby być bardziej tajemniczą i interesującą, Mata Hari wymyśliła wiele legend na swój temat. Opowiadała na przykład, że wychowała się we wschodnim klasztorze, gdzie nauczyła się tańczyć.

• Artystka bardzo szybko stała się sławna i to nie tylko w Paryżu, ale także w innych europejskich stolicach. W gazetach pisano: „Mata Hari była smukła i wysoka. Miała giętkość i grację dzikiego zwierzęcia oraz granatowo-czarne włosy”.
• W tym czasie nazwisko tancerki pojawiło się na pudełkach holenderskich ciasteczek i innych słodyczy, a także na znaczkach pocztowych razem z jej podobizną w bardzo skąpej sukience. Ubogi ojciec Maty napisał nawet książkę o historii życia swojej córki, która przyniosła mu sporo pieniędzy i uczyniła Matę jeszcze bardziej sławną.

• Mimo że kobieta odnosiła niesamowite sukcesy, w pewnym momencie musiała przerwać karierę taneczną i zostać kurtyzaną. Stało się tak dlatego, że z racji wieku zaczęła dodatkowo przybierać na wadze, ponieważ tancerką została dość późno.
• Ta kobieta oczarowywała mężczyzn. Miała związki z wysoko postawionymi wojskowymi, politykami i innymi wpływowymi osobami z różnych krajów. Wśród jej licznych kochanków byli Giacomo Puccini i Henri de Rothschild.

• Tancerka miała rezydencje w Paryżu i Hadze. Otrzymywała drogie prezenty, ale jednocześnie trapiły ją kłopoty finansowe. Najprawdopodobniej wszystkie swoje pieniądze wydawała na gry karciane — to była jej prawdziwa pasja.
• Wszystko się zmieniło wraz z rozpoczęciem I wojny światowej. Wcześniej uważano, że Mata Hari to artystka, ale gdy zaczęła się wojna, wiele osób zaczęło myśleć o niej jako o niebezpiecznej uwodzicielce.
• Rzecz w tym, że miała wielu kochanków i była obywatelką neutralnej Holandii. Mata Hari dość dużo podróżowała po Europie, co zwróciło uwagę służb specjalnych Francji i Niemiec.

• W 1916 roku Mata poznała kapitana Maslowa z Rosji i się w nim zakochała. Niestety, niedługo potem jej ukochany poszedł na wojnę i stracił jedno oko. Według niektórych źródeł to właśnie wtedy Mata zgodziła się szpiegować dla Francji przeciwko Niemcom i zrobiła to, aby zobaczyć osobę, którą nazywała miłością swojego życia. Francuski wywiad powiedział jej, że spotka się z ukochanym dopiero wtedy, gdy zdobędzie niezbędne informacje. Nadano jej pseudonim H-21.

• Mata Hari planowała uwieść księcia Niemiec Wilhelma i uzyskać od niego niezbędne informacje. Pod koniec 1916 roku udała się do Madrytu, gdzie poprosiła o spotkanie z księciem. Jednak właśnie w tym momencie Francuzi otrzymali informację, że Mata Hari jest podwójną agentką. Rzekomo przechwycili wiadomość od niemieckiego wywiadu, jakoby słynna tancerka już od dłuższego czasu pracowała dla Niemiec.
• Do dziś nie wiadomo, czy Mata Hari rzeczywiście była podwójną agentką, czy też niemiecki wywiad zorientował się, że jest francuskim szpiegiem i postanowił ją wrobić. Tak czy inaczej, w 1917 roku Mata została aresztowana w hotelu. Oskarżono o szpiegostwo na rzecz Niemiec, które doprowadziło do śmierci kilku dywizji żołnierzy.

• Mata Hari przysięgała śledczym, że zawsze była lojalna wobec Francji. Powiedziała nawet: „Kurtyzana — przyznaję. Szpieg — nigdy! Zawsze żyłam dla miłości i przyjemności”.
• Następnego dnia Margaretha Zelle została uznana za winną. W celi, w której spędziła ostatnie dni życia, jej adwokat zasugerował, by okłamała władze i powiedziała, że jest w ciąży, ale ona była przeciwna kłamstwu.

• Po egzekucji ciało Maty Hari zostało przekazane do teatru anatomicznego w Paryżu. Jednak w 2000 roku eksperci stwierdzili, że jej szczątki zniknęły. Rzekomo zaginęły już w 1954 roku podczas zmieniania siedziby tego miejsca.
• Co ciekawe, wszystkie dokumenty dotyczące sprawy Maty Hari (1275 stron) zostały odtajnione przez francuskie władze dopiero w 2017 roku, 100 lat po jej egzekucji.
• Biografia Maty Hari stała się oczywiście inspiracją dla wielu reżyserów filmowych, toteż powstało kilka filmów i seriali o jej życiu.

Czy znaliście historię Maty Hari? Oglądaliście któryś z filmów na jej temat?