W jakim wieku dzieci powinny zacząć pomagać w domu

Zdaniem badaczy dzieci, które mają obowiązki domowe, lepiej radzą sobie w dorosłym życiu. Uważa się, że pomaganie w domu korzystnie wpływa na zdrowie psychiczne najmłodszych, ponieważ dzięki zaangażowaniu dzieci czują się ważne. Każdy obowiązek musi być jednak wprowadzany w odpowiednim wieku i nie powinien być wykorzystywany przez rodziców jako sposób na odjęcie sobie pracy. Zadania te należy traktować jako wartościowe lekcje życia udzielane dzieciom.

Ekipa Jasnej Strony wspiera odpowiedzialne rodzicielstwo i chce podzielić się z wami listą obowiązków dostosowanych do wieku potomków oraz przedstawić korzyści z nich płynące.

2-5 lat: uczenie się sekwencji i porządku

Obowiązki domowe w przypadku maluchów powinny wspierać je w rozwoju nowych umiejętności i uświadamiać, że każda czynność ma swój początek, środek i koniec — zakładasz ubrania, nosisz je, a następnie wrzucasz do kosza na brudną bieliznę. Dzięki najprostszym pracom domowym kilkulatki nauczą się, jak w przyszłości dzielić większe projekty na mniejsze etapy.

Uwaga: zadania w każdej kolejnej grupie wiekowej obejmują również te wymienione dla młodszych dzieci.

• Przykładowe obowiązki: sprzątanie zabawek i książek, wkładanie brudnych rzeczy do kosza na bieliznę, ścielenie łóżka, odstawianie talerzy po posiłku.

6-7 lat: nauka pomagania i udziału w pracy zespołowej

W tym wieku dzieci są już zdolne do bardziej aktywnego uczestnictwa w pracach domowych. To dobry czas na wpojenie im, jak ważna jest praca zespołowa i pomoc innym: pociechy mogą asystować w gotowaniu, nakrywaniu do stołu, sporządzaniu listy zakupów i przynoszeniu sprawunków ze sklepu. Zajmowanie się zwierzątkiem domowym to doskonałe połączenie dobrej zabawy i nauki obowiązkowości! Kilkulatek czuje się zaangażowany i wykształca silniejszą więź z członkami rodziny.

• Przykładowe obowiązki: asystowanie w przygotowaniu posiłków, pomoc w zakupach, nakrywanie do stołu, karmienie zwierzaków i podlewanie roślin.

8-9 lat: uświadomienie sobie, że wszystko ma swoje miejsce

Starsze dzieci mogą przejmować coraz większą odpowiedzialność za siebie i swoje rzeczy. Są otoczone pewnym układem, w którym wszystko ma wyznaczone miejsce. Nasze pociechy w tym wieku powinny potrafić porządkować swoją przestrzeń życiową, by wszystkie sprzęty, przybory szkolne, zabawki i ubrania trafiały tam, gdzie powinny. W ten sposób dziecko uczy się systematyczności i utrzymania czystości wokół siebie.

• Przykładowe obowiązki: porządkowanie swoich rzeczy, składanie prania, opróżnianie zmywarki oraz chowanie sztućców i naczyń.

10-11 lat: stawanie się coraz bardziej samodzielnym

Pora wskoczyć w buty dużego dziecka i przygotować się na poważniejsze obowiązki! W tym wieku można wprowadzić prace wymagające większej dyscypliny i pilności, jak pakowanie kanapek do szkoły czy przygotowanie śniadania przed lekcjami. Złożone, wieloetapowe obowiązki, typu zrobienie porannego posiłku, zachęcają do planowania z wyprzedzeniem i ustalania kroków niezbędnych do realizacji danego zadania. Pomaga to rozwijać u dzieci umiejętności zarządzania czasem i rozwiązywania problemów.

• Przykładowe obowiązki: przygotowywanie śniadania, pakowanie kanapek do szkoły, opróżnianie kosza i wynoszenie śmieci, ścieranie kurzu, odkurzanie i wyciąganie listów ze skrzynki.

12-15 lat: nauka ustalania priorytetów

Obowiązki domowe nakładane na nastolatków mogą pomóc im w budowaniu poczucia własnej wartości, a to za sprawą świadomości, że są w stanie podołać pewnym rzeczom i zostali obdarzeni zaufaniem — innymi słowy, że są traktowani jak dorośli. Zatem wprowadzenie nowych stosownych do wieku zadań może zdziałać cuda w zakresie motywowania nastolatków. Ważne, by nauczyć dzieci samodyscypliny i ustalania priorytetów. Warto więc zostawić im pewną możliwość manewru i swobodę działania przy realizacji prac domowych.

• Przykładowe obowiązki: mycie samochodu, pranie, prace w ogrodzie, sprzątanie, koszenie trawnika, zmiana pościeli, prasowanie, przyszywanie guzików i mycie okien.

16 lat i więcej: przygotowanie do dorosłego życia

Gdy dzieci osiągają nastoletni wiek, są już dostatecznie rozwinięte i samowystarczalne, by ich obowiązki domowe obejmowały wszystkie czynności wykonywane przez dorosłych. Mogą one wymagać konkretnego zarządzania wydatkami i radzenia sobie w sytuacjach zagrożenia. Mimo że te umiejętności z pewnością pomogą nastolatkom lepiej funkcjonować w późniejszym życiu, nie oznacza to, że należy ich zarzucić wszystkimi pracami domowymi. W końcu to tylko ludzie.

• Przykładowe obowiązki: robienie zakupów, gotowanie, dbanie o samochód, wymiana żarówek, bardziej wymagające czyszczenie sprzętów domowych (np. rozmrażanie zamrażarki) itp.

Jaki podział obowiązków funkcjonuje w waszym domu?