Oto 10 „czerwonych flag” wskazujących, że partner chce cię kontrolować — i wskazówki, co możesz zrobić w takiej sytuacji

Toksyczny związek nie zawsze oznacza agresję czy maltretowanie. Czasem zaczyna się od kontrolowania partnerki lub partnera, przy czym kontrola ta jest skrzętnie ukrywana pod płaszczykiem miłości, czułości i troski. Istnieją jednak „czerwone flagi” ostrzegające przed związkiem z kontrolującym partnerem. Warto umieć odpowiednio wcześnie je rozpoznawać.

Ekipa Jasnej Strony wybrała 10 oznak, które mogą świadczyć o tym, że masz kontrolującego partnera. Przedstawiamy też kilka historii z Reddita obrazujących przykłady toksycznych zachowań. Zachęcamy do przeczytania artykułu do końca — przedstawiamy też wskazówki, jak wyrwać się ze związku, w którym partner próbuje nas kontrolować.

Oznaki, że partner może cię kontrolować

1. Z powodu zazdrości i paranoicznego myślenia próbuje kontrolować w co się ubierasz, co robisz i z kim się spotykasz.

Kontrolujący partner, jak sama nazwa wskazuje, próbuje kontrolować każdą sferę twojego życia: to, jak wyglądasz, dokąd wychodzisz, co robisz i z kim rozmawiasz. Wszystko, co robisz, jest dla niego podejrzane — nieważne, jak bardzo niewinna jest to czynność. Takie zachowanie może wynikać ze skrywanego braku pewności siebie, który przekłada się na niepewność ciebie i waszego związku.

2. Próbuje cię izolować od rodziny i znajomych.

Narzeka, że spędzasz za dużo czasu z rodziną i znajomymi albo wypowiada się o nich bardzo negatywnie, żeby ograniczyć twoje kontakty z nimi. Kontrolujący partner izoluje cię w ten sposób od kręgu najbliższych osób i wzmacnia swoją władzę nad tobą.

3. Przegląda twoje rzeczy osobiste i wymaga pełnego wglądu w twoje życie.

Kontrolujący partner potrafi wręcz szpiegować i narusza twoją przestrzeń osobistą. Może się to przejawiać w postaci potrzeby ciągłego sprawdzania twojego telefonu, poczty elektronicznej czy mediów społecznościowych i przekonanie, że ma do tego prawo. Usprawiedliwia przy tym swoje działania, mówiąc coś w stylu: „Skoro nie masz nic do ukrycia, to czemu nie chcesz mi pokazać telefonu?”.

4. Czujesz, że musisz sobie zasłużyć na miłość i szacunek partnera.

Pojawia się przekonanie, że miłość i uznanie partnera są warunkowe i musisz na nie „zasłużyć”. Partner okazuje ci uczucia i szacunek, gdy odnosisz sukces, ale w przeciwnym razie może dawać ci do zrozumienia, że nie starasz się wystarczająco mocno, żeby cię kochać.

5. Wywołuje w tobie poczucie winy.

Kontrolujący partner przez cały czas wywołuje w drugiej osobie poczucie winy z każdego powodu. Okazuje gniew jeszcze zanim coś zrobisz albo zdasz sobie sprawę z tego, co się stało. Z góry zakłada twoją winę, dopóki nie udowodnisz niewinności. Zbiera też „dowody” winy, za pomocą których kontroluje twoje zachowanie i tobą manipuluje.

6. Wydaje ci się, że masz „dług” wobec tej osoby.

Wszystkie romantyczne gesty z początkowego etapu związku mogą się zamienić w „dług” do spłacenia. W toksycznym związku partner potrafi wykorzystywać pozornie miłe zachowania z przeszłości do kontrolowania drugiej osoby, która ma się teraz za nie odwdzięczać.

7. Reaguje w przesadny sposób, kiedy tylko nie odpowiesz na wiadomość od razu.

Chodzi o sytuacje, kiedy czujesz, że musisz cały czas mieć przy sobie telefon, żeby móc natychmiast odpowiadać partnerowi. Brak szybkiej odpowiedzi wywołuje u kontrolującego partnera zmartwienie, niepokój, a nawet złość i możesz się spodziewać dramatycznej i emocjonalnej reakcji z jego strony.

8. Nie szanuje twojego prawa do samotności.

W zdrowej relacji partnerzy mają prawo do spędzania czasu samotnie. W toksycznym związku kontrolujący partner wywołuje poczucie winy w osobie, która chciałaby pobyć trochę sama i odpocząć.

9. Sprawia, że kwestionujesz swój osąd i reakcje.

Ten rodzaj manipulacji jest częsty w toksycznych związkach. Jedna osoba sprawia, że druga zaczyna wątpić w swój osąd, reakcje, a nawet zdrowie psychiczne. Zjawisko to jest często określane zapożyczonym z angielskiego terminem gaslighting. Jeżeli coś wydarzyło się z winy partnera, zrobi wszystko, żeby cię przekonać, że wina leży tak naprawdę po twojej stronie.

10. Ignoruje twoje osiągnięcia, a jednocześnie wywołuje w tobie wrażenie, że wcale na nie nie zasługujesz.

Chodzi o sytuację, w której kontrolujący partner umniejsza twoje osiągnięcia w porównaniu z własnymi albo porównuje cię ze swoimi byłymi — przy czym zawsze „przegrywasz” te porównania. Taka manipulacja ma na celu wywołanie poczucia wdzięczności i sprawienia, że druga osoba zrobi wszystko, byle tylko pozostać w związku z kontrolującym partnerem.

Co możesz zrobić, jeżeli partner cię kontroluje.

Jeżeli rozpoznajesz powyższe lub inne „czerwone flagi” wskazujące na to, że partner cię kontroluje, możesz skorzystać z kilku wskazówek, jak się wyrwać z toksycznego związku:

• Przede wszystkim zwróć się o profesjonalną pomoc do psychologa. Psycholog pomoże ci ustalić, jakie uczucia wywołuje w tobie tak naprawdę cała sytuacja i opracować plan ucieczki z bolesnego związku.
• Poproś o pomoc osoby, którym ufasz. Ludzie, którzy nas kochają i się o nas troszczą, czują czasem, że coś jest nie tak, ale nie mówimy im wystarczająco dużo, żeby byli w stanie nam pomóc.
• Zadbaj o siebie. To może być trudne, gdy jest się w związku z kontrolującym partnerem, ale musisz zadbać o to, żeby się wysypiać, odpowiednio się odżywiać i mieć wystarczająco dużo ruchu, aby zachować zdrowie — fizyczne i psychiczne.
• Dbaj o własne bezpieczeństwo i utrzymuj swoją sieć wsparcia. Jeżeli z powodu kontrolującego partnera nie masz już części znajomych, zacieśnij relacje z tymi przyjaciółmi i członkami rodziny, z którymi nadal masz kontakt. Im więcej osób cię wspiera, tym lepiej.
• Jeżeli zamierzasz zakończyć ten związek, weź pod uwagę różne scenariusze. Dokładnie przemyśl, gdzie zamieszkasz, ile pieniędzy potrzebujesz i co weźmiesz ze sobą.
• Nie poddawaj się, jeżeli pierwsza próba naprawy toksycznego związku lub zakończenia go skończy się niepowodzeniem. Próbuj dalej i nie zapominaj o dążeniach do własnego bezpieczeństwa i zdrowia.

Czy masz za sobą związek z kontrolującym partnerem? Jak udało ci się z tym poradzić?