10 codziennych rzeczy, które zmieniły się nie do poznania w ciągu ostatniego tysiąclecia
Dziś wygląd lub konstrukcja zwykłych przedmiotów może być dla nas oczywista, ale wiele z tych rzeczy nie zawsze wyglądało tak jak obecnie. Czy to przypadkowy wybór, czy wynik skrupulatnej pracy genialnych wynalazców, niektóre z tych rzeczy drastycznie się zmieniły na przestrzeni lat. Czasem nawet nie pamiętamy, jak i kiedy to wszystko się zaczęło.
1. Arbuzy
Uprawa arbuza zaczęła się ponad 5 tysięcy lat temu. Niestety pierwsze owoce nie były zbyt apetyczne — ich smak był gorzki lub mdły. Jednak w pewnym momencie jacyś starożytni rolnicy pomyśleli sobie: „Hej, uprawiajmy ich więcej!”
Warto zaznaczyć, że żyli oni w bardzo gorącym klimacie i używali arbuzów głównie jako źródła wody. Następnie uprawiali go dla jego jadalnych nasion — tej części, której najchętniej byśmy się ze współczesnych arbuzów pozbyli. Przez tysiące lat hodowli selektywnej zmieniono wygląd i smak tych owoców. Dziś na całym świecie uprawia się 100 milionów ton arbuzów rocznie.
2. Wrotki
Pierwsze wzmianki o wrotkach pojawiły się w 1700 roku, ale wyglądały one zupełnie inaczej niż te, których używamy dzisiaj. Łyżwiarstwo było powszechną metodą przemieszczania się zimą po zamarzniętych kanałach w Holandii. Pewnego dnia nieznany wynalazca przybił drewniane szpule do pasków drewna i przymocował je do swoich butów, aby móc w ten sam sposób przemieszczać się w lecie.
Najpopularniejszy projekt pojawił się w latach 70. XX wieku, gdy dwóch hokeistów znalazło zabytkową parę wrotek. Przymocowali kółka do butów hokejowych i dodali gumowy palec, by służył jako hamulec. Nowatorski projekt pozwolił im grać w hokeja latem, a następnie zyskał na popularności.
3. Awokado
Archeolodzy znaleźli dowody na to, że awokado jedzono już 10 000 lat temu. Pradawne owoce były jednak bardzo małe i pokryte grubą, twardą, fioletowo-czarną skórką.
Awokado nie było dobrze znane aż do początku XX wieku, a powszechną popularność zaczęło zdobywać dopiero w latach 50., kiedy ludzie zaczęli je dodawać do sałatek. Dziś to niezwykle powszechny owoc wśród osób prowadzących zdrowy tryb życia.
4. Telefony
Pierwszy patent na telefon został przyznany Aleksandrowi Grahamowi Bellowi w 1876 roku. Wtedy był to „aparat do przekazywania głosu lub innych dźwięków telegraficznie”, ale wyglądał i funkcjonował w zupełnie inny sposób niż dzisiejsze telefony.
Przed wynalezieniem centrali telefonicznej telefony były fizycznie łączone bezpośrednio ze sobą, przez co ich przydatność była nieco ograniczona. Ówcześni „zwykli ludzie” do komunikacji używali telegrafu.
5. Pomidory
Może to zabrzmi śmiesznie, ale pierwsze dzikie pomidory były kiedyś uważane za śmiertelnie niebezpieczne i trujące. Nawet w XVI wieku, gdy nasiona pomidorów zostały przywiezione do Europy, sadzono je głównie w formie dekoracji, a nie celem zjedzenia ich owoców.
Pierwsze pomidory wyglądem przypominały znane nam dzisiaj pomidorki koktajlowe. Były bardzo małe i najprawdopodobniej żółte. Ze względu na swój kolor w Hiszpanii i we Włoszech znane były jako „złote jabłka”. Dziś nikt nie wpadłby na taką nazwę dla tych warzyw i (jednocześnie) owoców.
6. Maszyna do szycia
Szycie towarzyszy nam od ponad 20 tysięcy lat, a pierwsze próby stworzenia maszyny naśladującej tę czynność podjęto dopiero w XVIII wieku.
Wczesne maszyny do szycia usiłowały wiernie odwzorowywać ruchy wykonywane przez ludzi, co kończyło się niepowodzeniem. Dopiero w latach 50. XIX wieku Isaac Singer zbudował pierwszy model, który odniósł sukces komercyjny. Maszyna Singera wymagała pedału do napędzania igły — wszystkie wcześniejsze prototypy działały na korbkę.
7. Brzoskwinie
Pierwsze brzoskwinie miały cienki i twardy miąższ. Powoli jednak ludzie zaczęli hodować owoce, które były słodsze, bardziej mięsiste i smaczniejsze. W porównaniu do dawnych brzoskwiń, współczesne są znacznie większe i mają większą objętość miąższu w stosunku do pestki.
Współczesne brzoskwinie są 16 razy większe, o 27% bardziej soczyste i o 4% słodsze niż ich dzikie odpowiedniki. Zwiększyła się również zawartość składników odżywczych niezbędnych dla człowieka. Ponadto nowoczesne odmiany mają szerszy zakres dojrzałości, co ułatwia transport owoców. Przy średnim i późnym dojrzewaniu dzikich gatunków, nie mogliśmy cieszyć się nimi tak często.
8. Selfie
Pierwsze zdjęcia typu selfie wymagały luster i bardzo drogiego sprzętu, na który niewielu mogło sobie pozwolić. Chociaż samo słowo „selfie” zostało wymyślone nie tak dawno temu, od samego początku istnienia fotografii ludzie na całym świecie szukali sposobów na zrobienie sobie stosunkowo szybkiego autoportretu.
Jeden z najwcześniejszych przykładów autoportretu został wykonany przez amerykańskiego fotografa Roberta Corneliusa w 1839 roku. Technika ta rozpowszechniła się dopiero w 2001 roku, kiedy to grupa Australijczyków stworzyła stronę internetową, na której umieściła pierwsze cyfrowe autoportrety w internecie.
9. Kręcenie włosów
Ludzie od dawna marzą o idealnych lokach. W czasach starożytnych owijano swoje włosy wokół drewnianych patyków. Ekstremalne ciepło pustynnego słońca wykonywało resztę pracy. W XVII wieku zaczęto używać glinianych lub drewnianych wałków, ale dotyczyło to głównie popularnych wówczas peruk.
Dopiero w XIX wieku wałki zaczęły przypominać te, które znamy dzisiaj. Wykonywano je z metalu i pozostawiano na całą noc, aby uzyskać pożądany efekt. Następnie, w 1900 roku, pojawił się pierwszy model lokówki, ale niewiele kobiet mogło sobie na nią pozwolić. Dopiero w 1930 roku wynaleziono elektrycznie zasilane lokówki, jakie znamy dzisiaj.
10. Skarpety
Pierwsze „skarpety” były używane przez jaskiniowców około 5000 lat przed naszą erą. A przynajmniej tak się przypuszcza, ponieważ do naszych czasów nie zachowała się ani jedna. Aby dowiedzieć się, jak wyglądały skarpety noszone tysiące lat temu, należy badać malowidła ścienne.
Skarpety jaskiniowców najpewniej wykonywane były ze skór i futer wiązanych wokół kostki. Szyte skarpety przypominające te, które nosimy dziś, powstały w II wieku n.e. W tym samym czasie pojawiły się też pierwsze wełniane skarpety. Najstarsze znane nam dziergane egzemplarze znaleziono w Egipcie i datuje się je na lata 300-500 n.e.
Czy znacie jakieś inne ciekawe historie kryjące się za przedmiotami codziennego użytku? A może macie w domu jakąś starą rzecz, której współczesna wersja wygląda zupełnie inaczej?