12 faktów dotyczących ludzkiego ciała, które nadal pozostają zagadką dla naukowców
Mnóstwo cech ludzkiego ciała uznajemy za oczywiste, jak choćby odciski palców. Co ciekawe, niektóre osoby są ich pozbawione i mają przez to nieco utrudnione życie. W przypadku tego typu ewenementów możemy jedynie się zastanawiać, jak to możliwe, i prosić naukowców o wyjaśnienie. Jednak pewne zjawiska do tej pory nie doczekały się konkretnych odpowiedzi, a uczeni mogą jedynie snuć przypuszczenia i domysły.
Ekipa Jasnej Strony przyjrzała się 12 ludzkim cechom i zdolnościom, dla których nie znaleziono jeszcze naukowego wytłumaczenia.
1. Jak można wytrzymać 20 minut bez tlenu
Według naukowców 30-180 sekund bez tlenu może spowodować utratę przytomności. Po 3 minutach następują uszkodzenia mózgu, a po 10 minutach należy spodziewać się śpiączki. Istnieją jednak metody treningowe, które pozwalają mózgowi przetrwać bez tlenu dłuższy czas.
Budimir Buda Sobat pobił rekord świata, pozostając pod wodą przez 24 minuty i 33 sekundy. Poprzedni rekord Aleixa Segury został tym samym pobity o 30 sekund. Jedyną rzeczą, którą obaj mężczyźni zrobili przed zejściem pod wodę, było kilkuminutowe oddychanie czystym tlenem.
2. Jak można nie spać przez 11 dni
W 1963 roku 17-letniemu chłopakowi o nazwisku Randy Gardner udało się nie spać przez 11 dni i 25 minut. Cały ten czas towarzyszył mu naukowiec, który monitorował, w jaki sposób brak snu wpłynął na zdolności poznawcze Randy’ego. Młodzieniec pozostawał aktywny, grając w koszykówkę, podczas gdy osoby znajdujące się w jego otoczeniu pilnowały, by nie zasnął. W ciągu 11 dni bardzo ucierpiał jego zmysł węchu i smaku.
Naukowcom nie udało się jeszcze odkryć, czy człowiek może funkcjonować bez snu przez wiele dni, nie doświadczając przy tym żadnych poważnych konsekwencji zdrowotnych. Powodem jest prawdopodobnie fakt, że termin „obudzony” jest pojęciem niejednoznacznym. Ktoś może mieć np. otwarte oczy, podczas gdy jego mózg jest całkowicie wyłączony.
3. Ile dni człowiek może przetrwać bez wody
Ogólna zasada mówi, że człowiek może przetrwać bez wody maksymalnie 3 dni. Zależy to jednak od różnych indywidualnych czynników, takich jak wiek, aktywność fizyczna i ogólny stan zdrowia. Ponadto, jeśli wasza dieta składa się z wielu pokarmów bogatych w wodę, np. owoców i warzyw, to oczywiście macie więcej źródeł nawodnienia.
W 1979 roku pewien mężczyzna o imieniu Andreas Mihavecz przeżył bez wody 18 dni z rzędu. Był przetrzymywany w celi policyjnej, a strażnicy zupełnie o nim zapomnieli. Sposób, w jaki udało mu się utrzymać nawodnienie, polegał na zlizywaniu skroplin ze ścian celi. To naprawdę spektakularny wyczyn, szczególnie jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że więzień nie otrzymywał również żadnego jedzenia.
4. Po co nam wyrostek robaczkowy
Wyrostek robaczkowy jest jednym z narządów, które bardzo często się usuwa. Dlatego wielu naukowców uważa, że jest zbędny. Jednak według biolog Heather Smith wyrostek robaczkowy mają aż 533 gatunki ssaków, co dowodzi, że musi mieć on jakieś znaczenie. Ściślej rzecz ujmując, wyrostek robaczkowy chroni nasz układ odpornościowy.
Jego działanie polega na magazynowaniu wielu „pożytecznych” bakterii, z których organizm korzysta, gdy atakuje go jakaś choroba. Nie ma jednak dowodów na to, że osoby, które usunęły wyrostek robaczkowy, będą bardziej podatne na zachorowania. Wniosek jest więc taki, że mamy tylko częściową wiedzę na temat funkcji wyrostka robaczkowego w naszym ciele. W celu zrozumienia złożoności tego organu należy przeprowadzić bardziej szczegółowe badania.
5. Dlaczego mamy dominującą rękę
Około 85% ludzi rodzi się z dominującą prawą ręką. Jedna z teorii głosi, że dzieje się tak, ponieważ lewa półkula naszego mózgu kontroluje mowę i zdolności ruchowe. Odpowiada ona również za ruchy prawej ręki, co sprawia, że większość osób jest praworęczna. Z kolei według innej hipotezy praworęczność sięga czasów pierwszych ludzi na Ziemi i początków używania przez nich narzędzi.
Nawet 2 miliony lat temu ludzie byli w przeważającej mierze praworęczni, dlatego też wszystkie narzędzia wykonywano wówczas tak, aby dostosować je do tego ustawienia. Był też niewielki procent ludzi leworęcznych, którzy prawdopodobnie mieli przewagę w walce. Jeśli twój przeciwnik spodziewa się, że uderzysz go prawą ręką, a ty zaatakujesz lewą, to masz większe szanse na wygraną.
6. Co sprawia, że ziewamy
Jeszcze do niedawna wiele osób wierzyło, że ziewanie po prostu dostarcza więcej tlenu do mózgu. Okazuje się jednak, że to błędne przekonanie. Według jednej z bardzo popularnych teorii poprzez ziewanie mózg próbuje się obudzić. Ten odruch obniża również temperaturę naszego ciała, jeśli staje się ono cieplejsze niż zwykle. Jednak wnioski te nie mogą być brane za pewnik, ponieważ wyciągnięto je na podstawie małego badania, w którym wzięło udział zaledwie 120 osób.
Inna teoria głosi, że ziewanie ma ważne znaczenie społeczne. Kiedy ktoś zaczyna ziewać po tym, jak zrobi to jego przyjaciel, oznacza to, że jego kompetencje społeczne i empatia są bardzo rozwinięte. Poza tym w wielu kulturach ludzie nadal wierzą, że ziewanie jest oznaką zmęczenia. Podsumowując, środowisko naukowe nie potrafi dojść do porozumienia w kwestii przyczyn powodujących ten odruch.
7. Dlaczego kobiety mają piersi, a mężczyźni nie
W świecie ssaków naczelnych samice mają tendencję do formowania piersi dopiero po urodzeniu młodych, aby mogły je wykarmić. Kobiety są jedynymi istotami, które mają w pełni ukształtowane piersi przez niemal całe życie. Według jednego z wyjaśnień, dziewczętom piersi wyrastają na znak, że są gotowe, aby zostać matkami i karmić swoje dzieci. Dlatego też dziewczynki nie rodzą się z rozwiniętym biustem.
Inna teoria utrzymuje podobną narrację, głosząc, że kobiety muszą magazynować tłuszcz, a więc i energię, aby móc wykarmić swoje dzieci. Służą im do tego piersi i biodra. A ponieważ mężczyźni nie są w stanie rodzić dzieci, nie musieli przechodzić przez ten proces ewolucyjny.
8. Co powoduje mioklonie przysenne
Tuż przed zaśnięciem możecie doświadczyć momentu, w którym poczujecie się, jakbyście spadali ze schodów lub z urwiska. Nagły ruch nóg powoduje, że odzyskujecie świadomość, ale nie budzicie się w pełni. I jak twierdzą naukowcy, około 70% z nas doświadczyło czegoś takiego przynajmniej raz w życiu.
Nie ma jednoznacznego wyjaśnienia przyczyny tego zjawiska, choć istnieje kilka teorii. Niektóre z nich uwzględniają stres i niepokój, ćwiczenia fizyczne przed pójściem spać, niedobór snu lub spożywanie kofeiny i nikotyny. Badacze sugerują również, że ssaki naczelne wykształciły ten odruch, żeby nie zasypiać w niebezpiecznych pozycjach.
9. Dlaczego niektórzy ludzie kichają na słońcu
Kichanie z powodu światła słonecznego nie jest bardzo częstym zjawiskiem, ale ludzie, którzy go doświadczają, najprawdopodobniej odziedziczyli ten odruch. Jednak nikt jeszcze nie wie, który gen jest za niego odpowiedzialny. Wiemy natomiast, że większość ludzi kicha w takiej sytuacji co najmniej 2 lub więcej razy, a w skrajnych przypadkach może pojawić się nawet 40 kichnięć! Jedna z teorii sugeruje, że zmiana natężenia światła może podrażniać nos i w ten sposób wywoływać odruch kichania.
Inna teoria głosi, że ekspozycja na światło słoneczne powoduje łzawienie oczu, a w rezultacie podrażnienie nosa. To samo może się zdarzyć, jeśli używa się kropli do oczu lub właśnie zjadło się ś pikantne potrawy. Niestety, nie ma zbyt wielu środków farmakologicznych, które mogłyby leczyć ten niezwykły odruch.
Inna teoria głosi, że ekspozycja na światło słoneczne powoduje łzawienie oczu, a w rezultacie podrażnienie nosa. To samo może się zdarzyć, jeśli używa się kropli do oczu lub właśnie zjadło się pikantną potrawę. Niestety, nie ma zbyt wielu środków farmakologicznych, które mogłyby leczyć ten niezwykły odruch.
10. Dlaczego niektórzy ludzie nie mają odcisków palców
Adermatoglifia sprawia, że dotknięte nią osoby rodzą się bez odcisków palców. Ta przypadłość jest również znana jako choroba utrudnień imigracyjnych, ponieważ cierpiący na nią ludzie mają problemy z przekraczaniem granic innych krajów. Jest to bardzo rzadkie schorzenie i zdiagnozowano je tylko u kilku rodzin na całym świecie.
W wyniku badań stwierdzono, że choroba ta pojawia się z powodu niewielkiej mutacji DNA u danej osoby. Jednak nadal zastanawiające jest to, jak i dlaczego ta mutacja zachodzi, ponieważ odciski palców tworzą się już w łonie matki.
11. Dlaczego śmiech jest zaraźliwy
Większości z nas zdarzyło się śmiać się tylko dlatego, że ktoś obok nas chichotał, a nie z powodu czegoś naprawdę zabawnego. Zgodnie z pierwszą teorią, kiedy słyszymy czyjś śmiech, w określonym obszarze naszego mózgu uwalniane są endorfiny. Im więcej ktoś ma receptorów, tym więcej endorfiny otrzymają, co spowoduje, że będzie bardziej się śmiał.
Druga teoria wskazuje natomiast na związek między zaraźliwym śmiechem a psychopatią. Sugeruje ona, że chłopcy, którzy nie przyłączają się do śmiechu otaczających ich osób, prawdopodobnie rozwiną zachowania psychopatyczne.
12. Jak można głodować przez ponad rok
W 1966 roku Angus Barbieri przez 382 dni nie jadł żadnych stałych pokarmów i stracił w sumie 117 kilogramów. Podczas całego procesu był monitorowany przez lekarzy i przyjmował tylko herbatę, kawę, wodę i niektóre witaminy. Jedynymi produktami spożywczymi, które dodał do swojej diety, były cukier i mleko do herbaty.
Choć tak długa głodówka wydaje się niemożliwa, najwyraźniej organizm jest w stanie znaleźć alternatywę dla jedzenia. Naukowcy wyjaśniają, że po 8-12 godzinach bez przyjmowania pokarmu nasze ciała zaczynają wykorzystywać zmagazynowaną glukozę i aminokwasy, aby uzyskać energię. Tak więc odpowiedź na początkowe pytanie jest skomplikowana, ponieważ ogromną rolę odgrywa tutaj waga danej osoby. Osoba z dużą nadwagą prawdopodobnie przetrwa dłużej bez jedzenia niż ktoś bardzo szczupły.
Który z powyższych faktów najbardziej was zszokował? Czy bylibyście zaskoczeni, gdyby mężczyźni również mieli piersi?