7 podstępnych oznak demencji, które możesz przeoczyć

Rozpoznanie wczesnych oznak demencji nie zawsze jest łatwe — wiele objawów można pomylić ze zwyczajnym zapominaniem lub codziennymi zmianami nastroju. Tymczasem wczesne wychwycenie tych subtelnych sygnałów alarmowych naprawdę wiele zmienia. Pozwala na lepsze zarządzanie, terminowe leczenie i dostęp do odpowiednich systemów wsparcia zarówno dla samych zainteresowanych, jak i ich rodzin.

Treść jest dostarczana wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje porady medycznej. W sprawie stanu zdrowia i schorzeń należy zasięgnąć porady lekarza.

1. Dziwne i nieodpowiednie zachowanie

Osoby cierpiące na demencję mogą zacząć wykazywać zachowania, które wydają się odbiegać od ich charakteru, m.in. poprzez lekceważenie dotąd przestrzeganych norm społecznych. Stan ten znany jest jako rozhamowanie i występuje, gdy zmiany w mózgu wpływają na kontrolę impulsów. W rezultacie dotknięta nim osoba może robić niegrzeczne lub nietaktowne uwagi, zachowywać się niewłaściwie w otoczeniu społecznym lub angażować się w impulsywne działania, takie jak dotykanie nieznajomych lub głośne mówienie w cichych miejscach.

2. Halucynacje

Demencja często wiąże się z występowaniem halucynacji i urojeń, które można opisać jako fałszywe spostrzeżenia i przekonania. Osoba zmagająca się ze stanem chorobowym może widzieć, słyszeć, czuć, smakować lub wąchać rzeczy, które nie istnieją, lub wierzyć w rzeczy, które nie są prawdziwe. Halucynacje z reguły są wynikiem zmian w mózgu, które wpływają na sposób, w jaki przetwarzane są informacje.

3. Trudności w znajdowaniu słów

Kłopoty językowe są kluczowym objawem niektórych rodzajów demencji, szczególnie w przypadku afazji pierwotnej postępującej — formy demencji czołowo-skroniowej. W miarę pogarszania się stanu płatów czołowych i skroniowych mózgu mogą pojawić się coraz większe trudności ze znalezieniem właściwych słów, konstruowaniem zdań lub jasnym wyrażaniem myśli.

Z czasem wyzwania te prowadzą do frustracji, ograniczenia komunikacji, a nawet wycofania społecznego. Chociaż nie wszystkie przypadki afazji pierwotnej postępującej prowadzą do pełnej demencji, wiele osób ostatecznie doświadcza szerszego pogorszenia funkcji poznawczych, wpływającego na pamięć, rozumowanie i codzienne funkcjonowanie.

4. Zmiany w identyfikacji zapachów

Naukowcy opracowali domowy test węchu AROMA, który wykazał, że osoby starsze z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi osiągały znacznie gorsze wyniki w zakresie identyfikacji zapachów, rozróżniania i pamięci w porównaniu do zdrowych poznawczo rówieśników.

5. Trudności w wykonywaniu znanych codziennych zadań

Codzienne zadania, które kiedyś wydawały się automatyczne, mogą stać się wyzwaniem dla osoby z demencją. Ponieważ zdolność mózgu do sekwencjonowania działań i przypominania sobie poszczególnych kroków spada, rutynowe czynności, takie jak ubieranie się, gotowanie lub kąpiel, mogą stać się dezorientujące lub przytłaczające. Dotknięta demencją osoba może zapomnieć, jak założyć ubrania we właściwej kolejności, jak wykonać prosty przepis kulinarny lub nieumyślnie pominie rutynowe czynności higieniczne z powodu lapsusów pamięciowych.

Te rosnące komplikacje często skutkują rosnącą zależnością od opiekunów, odzwierciedlając postępujący charakter demencji i istotne znaczenie wsparcia i zrozumienia pacjenta.

6. Zaburzone umiejętności wzrokowo-przestrzenne

Demencja wpływa nie tylko na pamięć — zaburza również zdolności wzrokowo-przestrzenne, które są niezbędne do poruszania się po otaczającym nas świecie. Osoby zmagające się z tym stanem mogą błędnie oceniać odległość, mieć problemy z postrzeganiem głębi lub nie rozpoznawać znajomych twarzy, przedmiotów i miejsc. Upośledzenie to może prowadzić do kłopotów z czytaniem, zwiększonego ryzyka błądzenia i sprawiać, że niebezpieczne stają się takie czynności takie jak prowadzenie samochodu.

W miarę pogłębiania się zaburzeń wzrokowo-przestrzennych dana osoba może stracić wiarę w swoją zdolność do odnajdowania się w otoczeniu, co przyczynia się do niepokoju i dezorientacji w życiu codziennym.

7. Objawy specyficzne dla choroby Alzheimera

Choroba Alzheimera jest najczęstszą przyczyną demencji — wpływa na pamięć, planowanie i umiejętności organizacyjne. Chociaż zdrowie mózgu i jamy ustnej mogą wydawać się niepowiązane, badania sugerują silną korelację, zwłaszcza jeśli chodzi o chorobę Alzheimera.

Badania wykazały, że bakteria związana z chorobami dziąseł (Porphyromonas gingivalis) została wykryta w mózgach osób cierpiących na Alzheimera. Bakteria ta wytwarza toksyny, które mogą uszkadzać komórki mózgowe, potencjalnie przyczyniając się do gromadzenia szkodliwych białek związanych z utratą pamięci i pogorszeniem funkcji poznawczych — dwoma charakterystycznymi objawami choroby.

Oznacza to, że niewłaściwa higiena jamy ustnej może odgrywać rolę w rozwoju choroby Alzheimera, ponieważ bakterie z jamy ustnej mogą przedostać sie do krwiobiegu i dotrzeć do mózgu. Pielęgnowanie zdrowia zębów i dziąseł — poprzez regularne szczotkowanie, nitkowanie i kontrole stomatologiczne — nie tylko będzie chronić twój uśmiech, ale może być też krokiem zapobiegawczym w ochronie zdrowia twojego mózgu.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o swoim zdrowiu, sprawdź też ten artykuł: 11 ważnych sygnałów ostrzegawczych, które wysyła nam organizm.