Badania dowodzą, że ciąża zmienia mózg na zawsze

Ciąża często nazywana jest okresem transformacji, ale podczas gdy koncentrujemy się na zmianach fizycznych, w tle zachodzi inna fascynująca przemiana — dzieje się ona w mózgu. Nowe badania ujawniają, że ciąża przekształca mózg w niezwykły sposób, zwiększając zdolność kobiety do nawiązywania więzi, opieki i reagowania na potrzeby dziecka. Oto co nauka ma do powiedzenia na temat „mózgu matki”. I nie jest to to, co myślisz!

Zapominalstwo, mgła mózgowa, gubienie kluczy — wiele przyszłych mam żartuje na temat zjawiska „baby brain”.

Prawda stojąca za tym zjawiskiem jest inspirująca, a nie niewygodna. Gdy hormony ciążowe, takie jak estrogen i progesteron, zalewają twoje ciało, przekształcają kluczowe obszary mózgu, szczególnie te zaangażowane w empatię i przetwarzanie emocji.

Według dr Emily Jacobs, neurobiolożki z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara, te zmiany mają na celu uczynienie mózgu bardziej wyspecjalizowanym do roli matki. Naukowczyni wyjaśnia, że kurczenie się mózgu w czasie ciąży nie jest czymś złym. Można to porównać do rzeźbiarza starannie dłubiącego w marmurze, aby odsłonić coś niezwykłego. „Da się zobaczyć, jak mózg staje się wyrzeźbiony z każdym tygodniem” — dodaje.

Już w dziewiątym tygodniu ciąży mózg zaczyna się przekształcać.

Naukowcy zaobserwowali, że spośród 400 badanych obszarów mózgu 80% wykazało spadek istoty szarej, szczególnie w obszarach, które pomagają zrozumieć emocje i nawiązać kontakt z innymi.

Ten proces „kurczenia się” może brzmieć niepokojąco, ale jest to oznaka, że mózg staje się bardziej wydajny. Dr Elseline Hoekzema, kierownik ośrodka Pregnancy and the Brain Lab w Amsterdam University Medical Center, twierdzi, że zmiany te związane są bezpośrednio z instynktem macierzyńskim. „Zmiany w mózgu podczas ciąży odnoszą się do sposobu, w jaki mózg i ciało matki reagują na niemowlęta” — podkreśla specjalistka.

Te neurologiczne transformacje nie dotyczą tylko więzi z dzieckiem — pomagają one również dostosować się do emocjonalnych i społecznych wymagań rodzicielstwa, takich jak zachowanie cierpliwości podczas bezsennych nocy czy zrozumienie płaczu dziecka.

Hormony ciążowe tworzą szansę na naukę

Naukowcy uważają, że ciąża sprawia, iż mózg staje się bardziej wrażliwy na sygnały płynące od dziecka. Dr Ronald Dahl, neurobiolog z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, wyjaśnia, że hormony ciążowe wywołują zmiany neurologiczne, przekształcając priorytety i motywacje oraz „uwrażliwiając jednostki na uczenie się adaptacyjnych zachowań, tworzenie więzi i rozwijanie większej biegłości w reagowaniu na niemowlę”.

Nawet istota biała, czyli „komunikacyjna autostrada mózgu”, zostaje ulepszona podczas ciąży. Staje się bardziej efektywna, tak jakby wygładzono wyboistą drogę. Ta zmiana ułatwia współpracę różnych części mózgu, pomagając utrzymać synchronizację z potrzebami dziecka.

Zmiany utrzymują się także po porodzie.

Podczas gdy niektóre zmiany w mózgu, takie jak poprawa kondycji istoty białej, zanikają po porodzie, inne są długotrwałe. Zmniejszona objętość istoty szarej w niektórych obszarach może utrzymywać się do dwóch lat po porodzie.

Dr Jacobs nazywa te zmiany „trwałymi rysami w mózgu”, mającymi na celu uczynienie matek bardziej emocjonalnie dostrojonymi i reagującymi na swoje dzieci.

Co ciekawe, naukowcy odkryli, że wzorce te są tak wyraźne, że wyszkolili komputer do identyfikowania, czy kobieta jest w ciąży, wyłącznie na podstawie skanów jej mózgu.

Hormony ciążowe napędzają te zmiany, ale to nie wszystko.

Rodzicielstwo nie jest zarezerwowane wyłącznie dla biologicznych matek — ojcowie, rodzice adopcyjni i inni również wykazują zachowania opiekuńcze, ponieważ mózg przystosowuje się do opieki.

Według badacza rodzicielstwa, dr Jonny’ego Kohla, mózg zaczyna przygotowywać się do poważnych zmian związanych z rodzicielstwem znacznie wcześniej, niż można by się spodziewać. Naukowiec podkreśla również, że ludzkie rodzicielstwo jest skomplikowane i często obejmuje zamierzoną naukę, uczenie się przez obserwację i różnorodne czynniki środowiskowe.

Jeśli jesteś przyszłą mamą, wiedz jedno: zapominalstwo lub wrażliwość emocjonalna nie są oznaką, że twój mózg zawodzi — są dowodem jego niesamowitej zdolności do adaptacji i rozwoju.

Zrozumienie tych zmian może również przynieść pocieszenie w trudnych chwilach, takich jak radzenie sobie z obciążeniem psychicznym związanym z rodzicielstwem czy pokonywanie wyzwań po porodzie. Jak mówi dr Jacobs: „Mózg jest nastawiony na priorytetowe przetwarzanie informacji, które pomagają ci opiekować się dzieckiem”.

Więc następnym razem, gdy ktoś zażartuje z ciebie w związku z twoim „baby brain”, traktuj to jako komplement. To nie defekt — to dowód na to, że twój mózg pracuje w niesamowity sposób, aby przygotować cię do macierzyństwa.

Mózg zmienia się w niesamowity sposób podczas ciąży, ale istotny jest też inny czynnik. Poziom stresu matki może mieć wpływ na płeć dziecka! Poczytajcie o tym fascynującym odkryciu.