Dlaczego twoje dzieci tyle się kłócą i co z tym zrobić

W każdym domu, w którym jest więcej niż jedno dziecko, można spodziewać się podniesionych głosów, trzaskania drzwiami i mnóstwa awantur czy wrzasków. Rodzeństwo sprzecza się z wielu powodów. Mogą być głodni, zmęczeni lub po prostu znudzeni sobą nawzajem. Spróbujcie zapytać dowolnego rodzica co najmniej dwójki dzieci, a zapewne potwierdzi, że bycie rozjemcą to nieodłączny element rodzicielstwa. Choć takie kłótnie są źródłem stresu dla rodziców, to zupełnie normalne, że wasze dzieci raz się uwielbiają, a raz nie znoszą.

Jasna Strona przyjrzała się różnym powodom, dla których rodzeństwo się kłóci i roli jaką rodzice powinni odgrywać w takiej sytuacji. Odkryliśmy też, jakie są według nauki główne przyczyny dziecięcych sprzeczek.

1. Trzeba wiedzieć, kiedy interweniować, a kiedy zostawić ich samym sobie.

Przemoc, nękanie i innego rodzaju przepychanki trzeba zdusić w zarodku. Żadna różnica zdań nie uzasadnia wzajemnego wymierzania sobie ciosów. Jeśli jednak kłótnia przebiega stosunkowo łagodnie, a dzieci wydają się radzić sobie z sytuacją, nie ma potrzeby wkraczać do akcji. Badania pokazują, że dzieci, które same rozstrzygają konflikty w przyszłości stają się tolerancyjnymi dorosłymi. Według jednego z badań może to nawet uczynić je lepszymi osobami.

Zatem następnym razem, gdy twoje dzieci będą się kłócić, nawet trochę zbyt głośno, pozwól im samodzielnie dojść do porozumienia, chyba że będą w stosunku do siebie zbyt agresywne i sytuacja stanie się niebezpieczna.

2. Bądź mediatorem, ale nie osądzaj.

Jako rodzice kochamy nasze dzieci jednakowo. Ale czasami możemy nie być w stanie potraktować ich równo podczas kłótni. Mimowolnie biorąc stronę jednego dziecka, urażamy tym drugie i przyczyniamy się do pogorszenia całej sytuacji.

Jeżeli kłótnia idzie w złym kierunku i postanawiasz wkroczyć, postaraj się nie brać niczyjej strony. Lepiej zachęcić dzieci, żeby wyjaśniły wszystko między sobą. Spróbuj oszacować, czy problem jest mały, średni czy duży. Poproś dzieci, żeby znalazły rozwiązanie i pomóż im samodzielnie dojść do porozumienia.

3. Odłoż temat na później i wróć do niego po przerwie.

Dzieci wpadają w złość szybciej niż dorośli, ale oznacza to też, że szybciej przechodzą nad sytuacją do porządku dziennego i o wszystkim zapominają. Jeśli zauważysz, że kłótnia toczy się nie przynosząc żadnych wymiernych rezultatów, zaproponuj przerwę.

Warto poprosić dzieci, żeby złapały chwilę oddechu, dać im trochę przestrzeni i odpoczynku od sprzeczki. Można też spróbować zająć je przez chwilę czymś innym. Powróćcie do tematu nieco później, kiedy nastroje się uspokoją, a dzieci zapomną o gwałtownych emocjach, które im towarzyszyły.

4. Odetchnijcie na świeżym powietrzu.

Świetny sposób przede wszystkim na to, żeby uniknąć kłótni, to umożliwienie dzieciom spędzenia trochę czasu na świeżym powietrzu, poćwiczenia i rozładowania emocji. Podczas pandemii dzieci przez długi czas były zamknięte w domach. Jeśli dostrzeżesz u nich dziwne zachowanie, warto zaproponować im, żeby pograły w piłkę w parku lub pojeździły na rowerze. Jeżeli masz chwilę, dołącz do nich.

Dziecko, które rozładuje swoje emocje podczas ćwiczeń, będzie mniej skłonne do kłótni i bardziej zainteresowane po prostu zjedzeniem czegoś ciepłego i spędzeniem wspólnie odrobiny wartościowego czasu.

5. Spędź z każdym dzieckiem czas na osobności.

Dzieci różnią się od siebie jak ogień i woda. Nie musisz traktować ich tak samo, ale powinieneś traktować je sprawiedliwie. Jeśli jedno chce obejrzeć film, a drugie woli przytulić się i poczytać wspólnie książkę, pozwól każdemu z nich spędzić z tobą czas sam na sam. A jeżeli chodzi o nagrody i prezenty, upewnij się, że każde z nich dostanie to, co lubi, a nie to samo co brat lub siostra.

Dzieci w różnym wieku i różnej płci mogą mieć problemy, o których chciałyby z tobą porozmawiać w cztery oczy. Jako matka, ojciec lub opiekun postaraj się znaleźć czas dla każdej z pociech. Możesz z nimi porozmawiać lub tylko spędzić czas, robiąc rzeczy, które sprawiają wam obojgu przyjemność, żeby zacieśnić więzi rodzinne.

6. Dyscyplinuj dzieci jednakowo.

Choć nie powinno się brać strony jednego z dzieci lub zbytnio ingerować w sytuację, czasami rodzic zmuszony jest stosować dyscyplinę. Nie warto wnikać w to, kto zaczął kłótnię. Kiedy do niej dochodzi, dyscyplinuj wszystkich jednakowo. Czas na osobności, szlaban, spisanie własnych uczuć, wybór obowiązków domowych z dostępnej puli — wybierz to, co najlepiej sprawdza się w waszej rodzinie.

7. Spraw, żeby kłótnia straciła na atrakcyjności.

Wielokrotnie dzieci kłócą się, bo lubią w ten sposób zwracać na siebie uwagę. Młodsze mogą nawet udawać ofiarę właśnie z tego powodu.

Następnym razem, kiedy dzieci będą kłócić się o nieistotne sprawy, postarajcie się je ignorować. Jeśli wam się to uda, spróbujcie wyglądać na znudzonych lub niezainteresowanych i pozwólcie im samym dojść do porozumienia. Kiedy jednak zrobią dla siebie coś miłego, zróbcie z tego wielką rzecz. To sprawi, że kłótnia nie będzie już dla nich tak atrakcyjna, a dzieci zrozumieją, że im więcej współpracują i funkcjonują w zgodzie, tym więcej spotyka je pochwał i tym większą zyskują uwagę.

8. Spróbuj zrozumieć dynamikę rodzeństwa.

Są chwile, kiedy dzieci świetnie się ze sobą dogadują tylko po to, żeby za moment skakać sobie do gardeł. Przy dzieciach kolejne etapy przychodzą i odchodzą, przy czym dużą rolę odgrywa tutaj wiek każdego dziecka. Nie ważne czy macie dwójkę, czy jest ich znacznie więcej, dynamika rodzeństwa cały czas się zmienia, a wy jako rodzice powinniście za tymi zmianami nadążać.

Każde dziecko to osobna jednostka o zmieniających się upodobaniach, poddana działaniu hormonów, więc dynamika pomiędzy dziećmi będzie się zmieniać. Jako rodzice możemy im tylko dać podstawy do kształtowania między sobą długotrwałej zdrowej relacji poprzez pozytywne wzmocnienie wartości rodzinnych i ogólnej dobroci.

9. Przede wszystkim jako rodzic zachowaj spokój.

Zawsze pamiętaj, że jesteś dorosły. W każdej sytuacji, bez względu na to, co zrobiły lub zniszczyły twoje dzieci podczas kłótni, nie powinieneś tak po prostu wpadać z krzykiem. Dopóki kłótnia nie jest tak agresywna, żeby konieczna była twoja natychmiastowa reakcja, spróbuj zatrzymać się i policzyć do 10 zanim wkroczysz.

Skup się na własnych emocjach zanim spróbujesz uspokoić dzieci i upewnij się, że nie przyczynisz się do pogorszenia sytuacji. Bez względu na to, jak trudna lub niemożliwa do rozwiązania może wydawać ci się sytuacja, to one są dziećmi, a ty jesteś dorosłym.

10. Nauka wymienia te trzy przyczyny kłótni rodzeństwa.

Większość z nas miała kiedyś rodzeństwo, z którym rywalizowała, ale jako rodzice zawsze zastanawiamy się, dlaczego nasze dzieci tyle się kłócą.

Nauka wymienia kilka przyczyn takich kłótni i chociaż nie są one zaskakujące, mogą dać nam pewien wgląd w sytuację, jeśli jako rodzice chcielibyśmy poprawić swoje zachowanie.

• Preferencyjne traktowanie: niektóre kultury przywiązują większą wagę do jednej płci, co może prowadzić do urazy i kłótni między rodzeństwem.
• Wołanie o niezależność: każdy etap dorastania jest dla dzieci wymagający, czy to okres przedszkolny, czy też nastoletni. Wraz z szalejącymi hormonami lub ograniczonymi umiejętnościami społecznymi, rozpoczyna się walka o równość ze starszym lub młodszym rodzeństwem. Oznacza to, że mogą pojawić się urazy, a co za tym idzie, kłótnie.
• Potrzeba uwagi: czasami rodzeństwo może wszczynać kłótnie między sobą, jeśli zda sobie sprawę, że jest to jeden ze sposobów, żeby zwrócić uwagę rodziców. W takim przypadku jest to bardziej potrzeba miłości i waszego czasu niż kłótni.
• Indywidualne temperamenty: dzieci różnią się od siebie, nawet jeśli mają te same geny. Spory pomiędzy żyjącymi ze sobą w bliskości osobami są normalne, o ile potrafimy zachować w nich dobroduszność wobec siebie.
• Styl rodzicielski: dzieci uczą się od ciebie, jak rozstrzygać spory. Jeśli widzą, że jako rodzice ze spokojem podchodzicie do kłótni, one też nauczą się tak postępować.

Jakich sposobów używacie, żeby radzić sobie z kłótniami rodzeństwa w waszej rodzinie? Pamiętacie, jakich sztuczek używali wasi rodzice, kiedy byliście dziećmi i mieliście rodzeństwo?

Psst! Jasna Strona ma teraz prawdziwe quizy. Każdego dnia publikujemy nowe. Sprawdźcie sami.