Jak prawidłowo pozbywać się odpadów

Przy sprzyjających warunkach skórki od bananów rozkładają się w ziemi w zaledwie 6 tygodni, ubrania z naturalnych tkanin w ciągu 6 do 12 miesięcy. Natomiast puszce aluminiowej zajmuje to od 80 do 100 lat, jednorazowej pieluszce od 250 do 500 lat, a szklanej butelce do 1 miliona lat.

Ekipa Jasnej Strony chciała przedstawić prawidłowe sposoby utylizacji różnych rodzajów odpadów. Sekcja bonusowa pokaże wam, ile czasu zajmuje całkowity rozkład różnych śmieci.

Odpady z gospodarstw domowych możemy podzielić na organiczne (biodegradowalne) i nieorganiczne (które ulegają długiemu rozkładowi przez mikroorganizmy). Nieczystości organiczne dzielimy na nieszkodliwe (materiały nadające się do recyklingu, odpady zmieszane, odpady budowlane, kompozytowe) oraz odpady niebezpieczne (elektroniczne, medyczne, chemiczne itp.).

Właściwa utylizacja odpadów zależy bezpośrednio od ich rodzaju oraz zdolności do degradacji.

Odpady organiczne (bioodpady)

Odpady organiczne (biodegradowalne) w procesie rozkładu rozkładają się na związki organiczne. Są to różne resztki spożywcze, takie jak odpady naturalne (skoszona trawa, liście, gałęzie), różnego rodzaju produkty spożywcze (warzywa, owce itp.), a także odpady generowane przez ludzi i zwierzęta. Do tej sekcji możemy zaliczyć również biodegradowalne tworzywa sztuczne.

Jednym z najlepszych sposobów utylizacji tych odpadów jest kompostowanie. W ten sposób nie tylko pozbędziemy się dużej ilości śmieci, ale także zyskamy doskonały nawóz.

Odpady nadające się do recyklingu

Odpady nadające się do recyklingu możemy ponownie wykorzystać po ich przetworzeniu. Obejmuje to papier, tekturę, butelki plastikowe oraz szklane, puszki blaszane i aluminiowe, wyroby metalowe, odzież, niektóre rodzaje plastiku itp. Niektóre z tych materiałów potrzebują kilkuset albo więcej lat na rozkład w ziemi, więc najwłaściwszym sposobem jest przygotowanie ich do ponownego przetworzenia, czyli recyklingu. Oznacza to, że wymagają one sortowania.

Odzież możemy przekazać do różnego rodzaju schronisk, sklepów z używanymi rzeczami lub sieciówek, które biorą udział w akcjach mających na celu recykling. Stare czasopisma, gazety, tekturę oraz papier najlepiej oddać do punktu zbioru makulatury. Książki możemy przekazać do biblioteki bądź na cele charytatywne czy na przykład do domów dziecka oraz domów opieki. Przedmioty metalowe, plastik i szkło należy oddać do lokalnego centrum recyklingu.

Ponadto w każdym mieście powinny znajdować się specjalne pojemniki do recyklingu, z których można skorzystać w każdej chwili.

Odpady budowlane

Odpady budowalne powstają podczas prac remontowych lub rozbiórek. Jest to szeroko pojęty gruz, kamienie, cegły, kafelki, beton, asfalt itp. Charakterystyczną cechą tych odpadów jest to, że nie rozkładają się w ziemi, nie rozpuszczą się, nie spalą, ani nie ulegają żadnym reakcjom fizycznym lub chemicznym.

Zanim pozbędziecie się tego typu odpadów, zadajcie sobie pytanie, czy naprawdę musicie to zrobić? Niektóre możemy wykorzystać np. do podmurowania niewielkich konstrukcji (altan, miejsc do grillowania itp.), a nawet stworzyć utwardzoną alejkę w ogrodzie. Ponadto drobnymi kamieniami, kawałkami gruzu czy potłuczonymi cegłami można zasypać dziury w drodze.

Jeśli jednak nie potrzebujecie tych materiałów, warto popytać i przekazać je komuś, kto akurat obecnie zajmuję się budową. Możecie również skontaktować się z składowiskami odpadów i uzgodnić z nimi sposoby utylizacji rzeczy, których nie potrzebujecie.

Inne odpady nienadające się do recyklingu

Niektóre przedmioty nie mogą być kompostowane, podane recyklingowi czy ponownie użyte ze względu na ich skład. Należą do nich rzeczy, które są zrobione z kilku rodzajów plastików, zużyte artykuły higieny osobistej (podpaski, wkładki bawełniane, pieluchy itp.), tubki po pastach do zębów, opakowania po przekąskach itp.

Jest niezwykle trudno pozbyć się tych przedmiotów w sposób przyjazny środowisku, dlatego należy je po prostu wyrzucić do kosza na śmieci i wywieźć na wysypisko.

Nie oznacza to jednak, że nic więcej nie możemy zrobić. Każdy z nas jest w stanie zmniejszyć ilość wytwarzanych odpadów nienadających się do recyklingu. Musimy wyrobić w sobie nawyk używania bardziej przyjaznych dla środowiska przedmiotów wielokrotnego użytku zamiast tych jednorazowych.

Odpady niebezpieczne

Odpady niebezpieczne obejmują wszystkie rodzaje odpadów toksycznych, łatwopalnych lub żrących. Mogą one zanieczyszczać glebę lub szkodzić ludziom i przyrodzie, dlatego należy zachować szczególną ostrożność podczas ich utylizacji.

Odpady niebezpieczne obejmują chemię gospodarczą, środki do zwalczania szkodników, nawozy, farby, odpady medyczne i farmaceutyczne, baterie, elektronikę, żarówki itp.

Najważniejszą zasadą postępowania z odpadami niebezpiecznymi jest to, że nie wolno ich wyrzucać razem z normalnymi nieczystościami.

• Baterie wrzucane do śmietnika mogą się zapalić, a jeśli dostaną się do gleby, mogą ją zatruć podobnie jak ścieki. Aby w bezpieczny sposób zutylizować baterie, najlepiej zanieść je do jednego z wyznaczonych punktów zbiórki, które często znajdują się w dużych sklepach czy centrach handlowych. Stary akumulator możemy zwrócić sprzedawcy, kupując u niego nowy.
• Zużyte oleje silnikowe można poddać recyklingowi. Wystarczy zabrać je do punktów skupu oleju w sklepach samochodowych, na stacjach benzynowych bądź na stacjach kontroli pojazdu. Jeśli nie zostanie prawidłowo zutylizowany, to szacuje się, że 4 litry oleju silnikowego mogą zanieczyścić 4 miliony litrów czystej wody. Należy o tym pamiętać, zanim wyrzucimy zużyty olej na wysypisko śmieci.
• Urządzenia elektryczne zawierające elementy, które można ponownie wykorzystać, a także części, które mogą poważnie zaszkodzić środowisku. Najlepszym sposobem pozbycia się starej elektroniki jest skorzystanie z centrum recyklingu. Wielu producentów prowadzi programy recyklingu swoich produktów. Można się z nimi skontaktować, aby zwrócić stare urządzenie.
• Farby i lakiery zawierające substancje chemiczne, które mogą szkodzić ludziom, zwierzętom i środowisku, dlatego też są klasyfikowane jako odpady niebezpieczne. Resztki farby możemy zachować i później wykorzystać do innych celów (przy dobrym uszczelnieniu puszki z lakierami i farbami emaliowymi można przechowywać od 10 do 15 lat). Jeśli jesteście przekonani, że nie będziecie już potrzebować tej farby, przekażcie ją np. szkole lub organizacji charytatywnej. Można też oddać pełne puszki do sklepu, te otwarte do firmy recyklingowej. W ostateczności możliwe jest też wysuszenie resztek farby na słońcu, wymieszanie jej z kocim żwirkiem i wyrzucenie wraz z resztą odpadów w zwykły sposób.
• Żarówki fluorescencyjne zawierające niewielką ilość rtęci nie powinny być wyrzucane wraz ze zwykłymi odpadami domowymi. Najlepiej zabrać je do punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, gdzie się nimi zajmą.
• Termometry rtęciowe zawierają około 500 mg rtęci, co może być szkodliwe dla naszego zdrowia w przypadku rozbicia. Aby zapewnić bezpieczną utylizację, należy zanieść termometr najlepiej do apteki bądź PSZOK. Niektóre firmy wymieniają stare termometry rtęciowe na nowoczesne elektroniczne modele.
• Niewłaściwie zutylizowane leki mogą zanieczyścić wody gruntowe, dlatego nie należy ich wyrzucać czy też wylewać do toalety. W wielu krajach istnieją programy „odbioru”, które służą do zbierania i utylizacji leków. Możemy spróbować znaleźć aptekę w swojej okolicy, która zbiera zużyte środki medyczne. Jeśli ta opcja nie jest dla was dostępna, wymieszajcie leki z kocim żwirkiem, umieśćcie je w szklanym pojemniku, a potem wyrzućcie je do kosza na śmieci.

Bonus: Ile lat zajmuje rozkład różnych rodzajów odpadów?

• Bilet na pociąg — 2 tygodnie
• Skórka od banana — do 6 tygodni
• Papierowa torba — 6 do 8 tygodni
• Karton — 2 miesiące
• Biodegradowalna plastikowa torba — co najmniej 3 miesiące
• Skórka pomarańczy — 6 miesięcy
• Ubrania zrobione z naturalnych materiałów (bawełna, wełna, jedwab) — od 6 do 12 miesięcy
• Drewniane krzesło — 13 lat
• Skórzane buty — od 25 do 40 lat
• Nylon — 30 do 40 lat
• Blaszana puszka — 50 lat
• Aluminiowa puszka — 80 do 100 lat
• Bateria — ponad 100 lat
• Plastikowe sztućce — do 200 lat
• Jednorazowe pieluchy — od 250 do 500 lat
• Plastikowa butelka — do 450 lat
• Urządzenia elektroniczne — do 500 lat
• Podpaska — od 500 do 800 lat
• Szkło — 1 milion lat (według niektórych źródeł w ogóle nie ulega rozkładowi)