7 rodzajów krostek, które można pomylić z trądzikiem

Rano wiele osób spogląda w lustro z różnych powodów — żeby wykonać rytuał pielęgnacyjny, powiedzieć sobie kilka afirmacji albo po prostu sprawdzić, czy twarz się nie zmieniła. Przy okazji można zauważyć na skórze jakieś krostki. Warto wiedzieć, że nie zawsze jest to trądzik — czasem mogą one oznaczać coś zupełnie innego.

TREŚĆ JEST DOSTARCZANA WYŁĄCZNIE W CELACH INFORMACYJNYCH I NIE MA NA CELU ZASTĄPIENIA PORADY MEDYCZNEJ. W KWESTII STANU ZDROWIA I SCHORZEŃ NALEŻY SKONSULTOWAĆ SIĘ Z LEKARZEM.

Twoja twarz jest regularnie narażona na kontakt z mieszanką martwego naskórka, brudu i zanieczyszczeń oraz na częste dotykanie dłońmi. Przy takiej ilości czynników zewnętrznych pojawienie się pryszcza raczej nie dziwi.

Jednak warto wiedzieć, że nie każda grudka na twarzy ma związek z trądzikiem. Niektóre wynikają z błahych przyczyn, takich jak reakcje alergiczne czy ukąszenia owadów, inne natomiast mogą sygnalizować poważniejsze problemy zdrowotne, w tym nowotwory skóry lub choroby krwi.

Krostki na twarzy mogą różnić się wielkością, kolorem i kształtem, a większość z nich jest na ogół niegroźna. Mimo to warto skonsultować się z lekarzem, jeśli zauważysz, że zmiana rośnie, krwawi lub zmienia wygląd. W tym artykule znajdziesz informacje, jak rozpoznać najczęstsze rodzaje pryszczy na twarzy, które nie są spowodowane trądzikiem.

Hiperplazja łojotokowa: powiększone gruczoły łojowe

Przerost gruczołów łojowych może przypominać trądzik, ale w rzeczywistości jest wynikiem powiększenia gruczołów produkujących sebum. Sebum pomaga utrzymać odpowiednie nawilżenie skóry. Gdy gruczoły stają się powiększone, mogą powstawać miękkie lub twardsze grudki w kolorze białym, żółtawym lub zbliżonym do koloru skóry. Częstym czynnikiem wyzwalającym ten proces są wahania hormonalne.

Dolegliwość ta zwykle dotyczy osób po 40. roku życia. W odróżnieniu od prosaków, grudki te często mają małe wgłębienie w środku. Ponieważ przerost gruczołów łojowych może czasem wyglądać podobnie do raka podstawnokomórkowego, każdą podejrzaną zmianę warto skonsultować z lekarzem.

Choć schorzenie to jest na ogół niegroźne i nie wymaga leczenia, można je usunąć, jeśli stanowi problem estetyczny lub powoduje dyskomfort. Niektóre możliwe metody to leki stosowane miejscowo oraz zabieg zwany elektrodesykacją. Kosmetyki zawierające niacynamid, retinol lub kwas salicylowy również mogą pomóc w zmniejszeniu widoczności zmian.

Gruczolaki potowe

Gruczolaki potowe to łagodne zmiany skórne powstające z gruczołów potowych. Zazwyczaj mają postać małych, twardych, okrągłych grudek w kolorze skóry lub lekko żółtawych. Najczęściej występują w skupiskach wokół powiek, ale mogą pojawić się także na twarzy, pod pachami, na klatce piersiowej, w okolicy pępka czy na sromie. Zmiany są zwykle niewielkie (mają od jednego do trzech milimetrów) i często zaczynają się pojawiać w okresie dojrzewania. Częściej występują u kobiet.

Przyczyną ich powstawania jest nadmierny rozrost komórek w obrębie gruczołów potowych, które odpowiadają za regulację temperatury ciała poprzez wydzielanie potu. Na ten rozrost mogą wpływać różne czynniki, w tym genetyka, aktywność fizyczna, wysoka temperatura, stres czy choroby współistniejące.

Ponieważ gruczolaki potowe mogą wyglądać podobnie do innych zmian skórnych — takich jak kępki żółte (złogi cholesterolu), nabłoniak gruczolakowaty torbielowy czy rak podstawnokomórkowy — warto skonsultować się z lekarzem, aby uzyskać właściwą diagnozę. Dostępne metody leczenia obejmują m.in. terapię laserową i elektrochirurgię, choć efekty leczenia bywają różne, a drobne blizny niekiedy pozostają.

Mięczak zakaźny: wirusowe zakażenia skóry

Mięczak zakaźny to wirusowa infekcja skóry, która powoduje powstawanie małych, brodawkowatych guzków. Narośla te są zazwyczaj różowe, w odcieniu skóry lub jasnobrązowe i często mają małe wgłębienie w środku. Chociaż ogólnie są nieszkodliwe, mogą czasami powodować swędzenie lub prowadzić do zaczerwienienia i podrażnienia otaczającej skóry.

Choroba ta jest zaraźliwa i rozprzestrzenia się poprzez bezpośredni kontakt skóry ze skórą lub poprzez dzielenie się przedmiotami osobistymi, takimi jak ręczniki, odzież lub pościel. Chociaż mięczak najczęściej występuje obserwowany u dzieci, dorośli również mogą na niego zachorować.

Guzki zwykle ustępują samoistnie z czasem, choć proces ten może trwać od kilku miesięcy do kilku lat. Dla tych, którzy wolą szybsze rezultaty, dostępne są zabiegi dermatologiczne. Wśród opcji znajdują się m.in. leki stosowane miejscowo, takie jak kantarydyna, krioterapia (zamrażanie) czy delikatne usunięcie chirurgiczne zmian przez specjalistę.

Prosaki: drobne białe cysty pod skórą

Jeśli zauważasz na twarzy małe, białe, gładkie grudki, które nie chcą zniknąć, mogą to być prosaki. Te niewielkie cysty często pojawiają się w skupiskach na policzkach, nosie lub w okolicy oczu. Jak wyjaśnia dr Carmen Castilla, certyfikowana dermatolożka z Nowego Jorku, prosaki powstają, gdy martwe komórki naskórka zostają uwięzione pod powierzchnią skóry.

Prosaki mogą rozwinąć się w wyniku urazu skóry, stosowania ciężkich kosmetyków, które blokują pory, długotrwałej ekspozycji na słońce lub niektórych uwarunkowań genetycznych. Aby zmniejszyć ryzyko ich powstawania, unikaj intensywnego pocierania skóry i wybieraj lekkie, niekomedogenne preparaty zamiast gęstych kremów. Delikatne peelingi chemiczne mogą również pomóc w utrzymaniu skóry w czystości. Jeśli grudki nie znikają, dermatolog będzie w stanie je bezpiecznie usunąć.

Torbiele łojowe: wolno rosnący guzek pod skórą

Torbiele łojowe to niegroźne, powoli rozwijające się guzki powstające pod skórą. Najczęściej pojawiają się na skórze głowy, twarzy, uszach, plecach, klatce piersiowej lub w okolicy pachwin. Mogą powstać w wyniku pęknięcia mieszka włosowego, nieprawidłowego uformowania przewodu gruczołowego, urazu lub czasem bez wyraźnej przyczyny. Zazwyczaj wypełnione są mieszaniną keratyny, łoju i martwych komórek naskórka.

W odróżnieniu od przerostu gruczołów łojowych, który jest bardziej „przytwierdzony” do skóry, torbiele łojowe zwykle lekko przemieszczają się pod naciskiem i w dotyku przypominają mały, miękki balonik z wodą. Mogą pozostać tej samej wielkości, stopniowo się powiększać lub ulec podrażnieniu, stanowi zapalnemu, a nawet pęknięciu, co zwiększa ryzyko infekcji.

W wielu przypadkach leczenie nie jest konieczne, o ile torbiel nie powoduje dyskomfortu, bólu lub zakażenia. Jeśli jednak wymaga interwencji, w grę wchodzi m.in. drenaż, zastrzyki steroidowe, antybiotykoterapia lub usunięcie chirurgiczne — pozwala to zapobiec nawrotom.

Kępki żółte: złogi cholesterolu w pobliżu oczu

Kępki żółte mają postać bladożółtych lub białawych plamek bądź grudek w okolicy oczu, najczęściej na powiekach. Zmiany te są zazwyczaj płaskie i nieregularne, co odróżnia je od małych, wypukłych prosaków.

Grudki te składają się ze złogów cholesterolu pod skórą — osoby z kępkami żółtymi często mają podwyższony poziom cholesterolu we krwi. Choć schorzenie to jest stosunkowo rzadkie, nie ustępuje samoistnie.

Nie stanowi ono zagrożenia dla zdrowia, jednak wiele osób decyduje się na usunięcie zmian ze względów estetycznych. Dostępne metody leczenia obejmują wycięcie chirurgiczne, terapię laserową lub krioterapię (zamrażanie). Jeśli zauważysz u siebie takie zmiany, warto skonsultować się z lekarzem, ponieważ mogą one wskazywać na problemy zdrowotne, takie jak wysoki poziom cholesterolu lub inne schorzenia.

Rogowacenie mieszkowe: szorstka, wyboista skóra

Rogowacenie okołomieszkowe to powszechna dolegliwość dermatologiczna, w której pojawiają się małe, szorstkie grudki mogące mieć kolor czerwony, fioletowy lub zbliżony do naturalnego odcienia skóry. Ze względu na wygląd i fakturę bywa potocznie nazywane „gęsią skórką”. Zmiany zazwyczaj występują na górnych partiach ramion lub ud, choć mogą pojawiać się także na policzkach.

Dokładna przyczyna nie jest w pełni poznana, ale schorzenie to często ma podłoże rodzinne i częściej dotyczy osób z atopowym zapaleniem skóry. Choć jest niegroźne i z czasem zwykle się łagodzi, można poprawić wygląd skóry, regularnie stosując kremy złuszczające i nawilżające.

Jak odróżnić trądzik od innych zmian skórnych i kiedy udać się do dermatologa?

Ten przewodnik może pomóc ci rozpoznać i zrozumieć nieznaną zmiany na skórze. Jeśli zauważysz czerwone wypryski na twarzy, warto spróbować ustalić, czy to trądzik, czy coś innego. Trądzik zwykle pojawia się razem z innymi objawami, takimi jak zaskórniki, krostki czy inne pryszcze. Te zmiany mogą być ropne i bolesne, zwłaszcza gdy są zaczerwienione i utrzymują się przez kilka tygodni.

Różne inne dolegliwości skórne są natomiast bezbolesne, pojawiają się pojedynczo i nie towarzyszą im zmiany wokół.

Jeśli masz uporczywą grudkę, która nie chce zniknąć i nie jesteś pewien, co to jest, warto udać się do lekarza lub dermatologa. Konsultacja medyczna jest szczególnie ważna, gdy zmiana krwawi i się nie goi, zmienia rozmiar lub kolor, staje się otwartą raną, szybko się rozprzestrzenia lub powoduje dyskomfort, np. swędzenie czy ból.

Większość białych grudek na twarzy, takich jak zatkane pory czy prosaki, jest na ogół niegroźna i zazwyczaj nie wymaga leczenia. Jednak ponieważ niektóre zmiany mogą świadczyć o poważniejszych problemach, profesjonalna diagnoza to najlepszy sposób, by zapewnić sobie odpowiednią opiekę i spokój ducha.

Niektóre sygnały od ciała są często lekceważone, a mogą służyć jako ostrzeżenie. Oto 11 nietypowych oznak, że możesz mieć nietolerancję glutenu.