13 eksperymentów społecznych, które poszły inaczej, niż zakładano, ale ujawniły wiele na nasz temat

Naukowcy i słynne światowe marki uwielbiają od czasu do czasu przeprowadzać społeczne eksperymenty, chcąc zgłębić prawdziwą naturę człowieka. Zdarza się jednak, że uczestnicy łamią zasady, a ich postępowanie jest sprzeczne z logiką i nawet psychologowie nie rozumieją, co dokładnie się wydarzyło.

Jasna Strona wybrała kilka ciekawych badań społecznych, których wyniki okazały się zupełnie nieoczekiwane i zapewniły mnóstwo materiału do rozważań (a być może nawet zmieniły świat na lepsze!).

13. Czy ludzie ukradną uprawy z pola, którego nikt nie pilnuje?

Opis: Wzdłuż drogi znajdują się pola „samoobsługowe”. Każdy może się tam zatrzymać i nazbierać trochę kwiatów, warzyw lub owoców. Obok stoi tablica z cennikiem oraz puszka, do której można wrzucić zapłatę za produkty. Nikt jej nie pilnuje. Ludzie sami decydują.

Podsumowanie: Praktycznie nie dochodzi do żadnych kradzieży. Czasem ludzie zostawiają nawet więcej pieniędzy, niż przewiduje to cennik. Dochód ze sprzedaży zwykle przeznacza się na cele charytatywne.

12. Co się stanie, jeśli niektórych kierowców się ukarze, a innych nagrodzi?

Opis: Fotoradary rejestrowały prędkość przejeżdżających samochodów. Ci, którzy ją przekroczyli, otrzymali mandat pocztą, natomiast do odpowiedzialnych kierowców przyszedł list z podziękowaniami i propozycją udziału w loterii. Główną, pieniężną nagrodę finansowali kierowcy łamiący przepisy. Doświadczenie przeprowadzono w ramach kampanii reklamowej Fun Theory stworzonej przez Volkswagena.

Podsumowanie: Przed eksperymentem średnia prędkość na danym odcinku wynosiła 32 km/h, a w trakcie spadła o 22% — do 24 km/h. W rezultacie szwedzkie Krajowe Stowarzyszenie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego postanowiło zamontować kilka takich fotoradarów wzdłuż krajowych autostrad.

11. Co się stanie, kiedy zamontuje się grające schody obok ruchomych schodów?

Opis: W ramach kampanii reklamowej Fun Theory na schodach zamontowano wydające dźwięki „klawisze”. Wchodząc po nich, można było zagrać melodię jak na olbrzymim pianinie. Chciano w ten sposób zachęcić ludzi, żeby zamiast ruchomych schodów wybierali tradycyjne stopnie.

Podsumowanie: W trakcie eksperymentu ze schodów skorzystało aż 66% więcej osób. Pomysł przyjął się na tyle dobrze, że wykorzystano go w wielu miastach na całym świecie, m.in. w Kuala Lumpur, Seulu, San Francisco, Meksyku, Sarajewie i Wiedniu.

10. Czy ludzie potrafią rozpoznać prawdziwy talent, czy po prostu podoba im się to, co popularne?

Jak dotąd najlepsze zdjęcie zespołu #u2 grającego zeszłej nocy w Nowym Jorku. Proszę o udostępnianie!

Opis: Członkowie U2 przebrali się za zwyczajnych ulicznych muzyków i dali darmowy występ na stacji metra w Nowym Jorku. Zwykle bardzo trudno jest dostać się na ich koncerty, ponieważ bilety wyprzedają się w ciągu zaledwie kilku godzin. Czy przechodnie potrafią dostrzec talent u nieznanych ulicznych grajków?

Podsumowanie: Ludzie nie zwracali uwagi na muzyków, dopóki nie ujawnili, kim są w rzeczywistości. Podobny eksperyment przeprowadzono w Madrycie z udziałem Cristiano Ronaldo. Ludzie ignorowali portugalskiego piłkarza w przebraniu bezdomnego, dopóki nie pozbył się swojego kamuflażu.

9. Co się stanie, jeśli ludzie codziennie będą czytać złe wiadomości?

Napisz smutną historię w 3 słowach...

— Dziś jest poniedziałek

Opis: Pewna grupa użytkowników Facebooka miała przez 7 dni czytać posty z samymi negatywnymi informacjami. Niektóre wiadomości miały bardzo emocjonalny kontekst. W eksperymencie wzięło udział 689 003 użytkowników portalu.

Podsumowanie: Czytanie tego typu doniesień zmieniło zachowanie internautów, podżegając ich do wyrażania złych emocji i częstszego publikowania podobnych treści. Niedobre informacje oddziaływały na ludzi tak, jakby przydarzyły im się w rzeczywistości, stając się integralnym elementem ich odczuć. Sprawdzono również odwrotną teorię: kiedy aktualności są przepełnione pozytywnymi postami, ludzie czują się szczęśliwsi i częściej wyrażają życzliwość, miłość i współczucie.

8. Jak zjednoczyć ludzi o różnych poglądach?

Jakie to wspaniałe. Proszę, obejrzyjcie. Heineken | Worlds Apart

Opis: Trzy pary nieznajomych wybrały się do magazynu, mając za zadanie zbudować jakąś konstrukcję i jednocześnie nawiązując przy tym relację poprzez wzajemne zadawanie pytań przygotowanych przez koordynatorów. Pod koniec doświadczenia uczestnicy dowiedzieli się, że ich partner ma zupełnie odmienne przekonania. Następnie mogli zdecydować, czy chcą poznać bliżej tę osobę i porozmawiać z nią przy piwie. Eksperyment był częścią kampanii reklamowej Heinekena.

Podsumowanie: Wśród trzech par uczestniczących w badaniu znaleźli się: zwolennik i przeciwnik teorii globalnego ocieplenia; feministka i mężczyzna o konserwatywnych poglądach; osoba transpłciowa i mężczyzna będący przeciwnikiem zmiany płci. Pomimo różnych przekonań i bardzo twardej postawy wobec każdego, kto myśli inaczej od nich, uczestnicy ostatecznie postanowili poznać się lepiej i dowiedzieć się, co o tych kontrowersyjnych zagadnieniach ma do powiedzenia druga strona.

7. Co się stanie, jeśli bezrobotni otrzymają miesięcznie 560 euro za nic?

Opis: Dwa tysiące osób mieszkających w Finlandii przez 2 lata miało otrzymywać miesięcznie 560 euro... za nic. Środki były im wypłacane zamiast zasiłku dla bezrobotnych i nie wymagano od nich, żeby szukali pracy. Zresztą nawet gdyby znaleźli zatrudnienie lub otworzyli własną działalność, nadal otrzymywaliby zapomogę.

Podsumowanie: U części uczestników odnotowano obniżony poziom stresu. Choć w Finlandii 560 euro to raczej dość niski dochód, to taki stały, miesięczny przypływ gotówki sprawił, że ludzie mogli wybrać pracę, która im odpowiada, założyć własną firmę lub kontynuować naukę, by zdobyć wyższe kwalifikacje. Eksperyment pomógł wielu osobom się odnaleźć i w ciągu pół roku zdobyć pracę, w której zarabiali więcej niż na poprzednim stanowisku.

6. Co się stanie, jeśli zapewni się internautom swobodę działania i trochę przestrzeni?

Opis: Portal Reddit uruchomił ciekawy projekt, w którym mając do dyspozycji internetowe płótno, użytkownicy mogli rysować, wybierając piksele i zmieniając ich kolor. Aby zamalować kolejny kwadracik, trzeba było poczekać 5 minut albo działać zespołowo. I tak wyłoniła się grupa „twórców” rysujących obrazki, a także zespół zamalowujący poszczególne części dzieła na jeden kolor oraz tzw. „strażnicy”, którzy chronili „płótno” przed podobnymi figlami.

Podsumowanie: Początkowo, dzięki pomocy ze strony „strażników”, „twórcy” mogli tworzyć skomplikowane rysunki. Później pojawiła się jednak pewna cenzura i od tej pory „strażnicy” chronili tylko wybrane obrazki. Użytkownicy zaczęli się kłócić, a część z nich po prostu wypełniała piksele na czarno. Niszcząc cały dotychczasowy dorobek, zrobili miejsce na nowe dzieła. Projekt istniał przez 72 godziny i zademonstrował model interakcji w internetowych społecznościach.

5. Jak wsparcie dorosłych wpływa na dzieci?

syn

Opis: Nauczyciel podzielił uczniów z tej samej klasy na dwie grupy według koloru ich oczu. Pierwszego dnia eksperymentu niebieskoocy otrzymali mnóstwo przywilejów, pochwał i wsparcia, podczas gdy dzieci o brązowych oczach musiały nosić wstążki na szyi, były pozbawione specjalnych względów i nikt nie wykazywał nimi zainteresowania. Następnego dnia grupy zamieniły się rolami.

Podsumowanie: Grupa dzieci, która miała przywileje, odczuwała wsparcie nauczyciela i dzięki temu lepiej szło im na lekcjach. Jednocześnie zaczęły przejawiać arogancję w stosunku do pozostałych kolegów z klasy. Uczniowie z drugiej grupy czuli się upokorzeni i trudno było im skupić się na rozwiązywaniu nawet najprostszych zadań. Ta sama sytuacja powtórzyła się po zamianie ról. Obecnie wiele placówek oświatowych, które pracują z trudnymi dziećmi, stosuje metody wsparcia i pochwał, aby pomóc nieletnim obrać dobrą ścieżkę w życiu.

4. Co się stanie, jeśli ze sklepowych półek znikną zagraniczne produkty?

Opis: W pewien weekend w supermarkecie Edeka w Hamburgu wyłożono tylko produkty, które wyprodukowano w Niemczech. Na kupujących czekały praktycznie puste półki.

Podsumowanie: Kampania była wymierzona przeciwko wszelkim formom rasizmu, ukazując niemieckim klientom, jak ubogie byłoby życie jednego państwa, gdyby nie współpracowało z innymi krajami.

3. Jak ludzie widzą siebie i jak są postrzegani przez innych?

Opis: Wyszkolony przez FBI rysownik sądowy podjął się sporządzenia portretów kobiet. Nie widząc ich, tworzył szkice na podstawie ich własnych opisów. Następnie poprosił nieznajomych ludzi o scharakteryzowanie uczestniczek eksperymentu i zgodnie z tym rysował drugą wersję. Kobiety otrzymały na koniec dwa portrety, a wraz z nimi intrygującą lekcję. Eksperyment przeprowadziła firma Dove.

Podsumowanie: Wszystkie portrety narysowane zgodnie z opisami kobiet znacznie różniły się od obrazów stworzonych na podstawie instrukcji nieznajomych. Człowiek ma tendencję do wyolbrzymiania swoich wad, natomiast obcy ludzie dostrzegają nasz ogólny wygląd i skupiają się na pozytywnych cechach.

2. Jak muzyka w taksówce wpływa na pasażerów?

Opis: Taksówkarz raz w tygodniu zmieniał muzykę w swoim samochodzie i obserwował, jak wpływa to na zachowanie jego pasażerów i wystawiane oceny za przejazd w aplikacji.

Podsumowanie: Kiedy kierowca włączał muzykę rockową i stare piosenki, był oceniany gorzej. Rap również nie przypadł do gustu większości jego pasażerów, znacznie obniżając jego ocenę. Niektórym podobały się hity sprzed lat. Najwięcej pozytywnych emocji wzbudzała jednak mieszanka muzyki klasycznej z odrobiną rocka. W rezultacie taksówkarz postanowił pozostać przy klasycznych melodiach. Okazuje się, że kiedy ludzie słyszą przyjemne dla ucha dźwięki, zostawiają lepsze napiwki.

1. Jak bardzo jesteśmy do siebie podobni?

Opis: Do eksperymentu zaproszono 67 osób, które miały wykonać test DNA, aby poznać swoje etniczne korzenie i wraz z portalem Momondo odbyć własną podróż DNA. Prawie wszyscy uczestnicy byli pewni swojego pochodzenia i mieli wiele uprzedzeń do przedstawicieli innych narodów.

Podsumowanie: Test wykazał, że żadna z 67 osób nie wyróżniała się cechami należącymi tylko do jednej rasy lub narodowości. U prawie wszystkich znaleziono geny związane z grupami etnicznymi, do których żywili pewne uprzedzenia. Eksperyment sprawił, że uczestnicy zmienili nastawienie zarówno do innych, jak i do samych siebie. Niektórzy zaproponowali nawet, żeby przeprowadzić go w szkołach w ramach walki z ksenofobią, rasizmem i narodowym ekstremizmem.

Podobał wam się artykuł? Dajcie znać w komentarzach i zostawcie lajka, jeśli chcecie zobaczyć więcej podobnych treści!