8 rzeczy, które podkopują twoją samoocenę — i co możesz z tym zrobić

Jeśli często porównujesz się z innymi i masz wrażenie, że są lepsi od ciebie, albo zawsze się obawiasz, że popełnisz jakiś błąd lub wręcz poniesiesz porażkę, najprawdopodobniej masz niską samoocenę. Co ciekawe, twoje myśli i działania mogą sprawiać, że będziesz jeszcze bardziej w siebie wątpić. Ale gdy przestaniesz robić pewne rzeczy, możesz nawet od razu zauważyć poprawę.

Ekipa Jasnej Strony ma nadzieję pomóc wam zyskać większą pewność siebie i samoakceptację. W tym artykule przedstawiamy rzeczy, które obniżają samoocenę, i sposoby na to, jak ich unikać.

1. Zawsze się garbisz.

Stres może wpływać na postawę, która z kolei wpływa na poziom stresu. Wyniki badań sugerują, że wyprostowane plecy i uniesiona głowa podnoszą samoocenę i poprawiają nastrój. Prawidłowa postawa zmniejsza też uczucie zmęczenia i pozwala lepiej sobie radzić z niepokojem. Dlatego, kiedy się garbisz, efekt jest odwrotny: zła postura wywołuje zmęczenie, zmniejsza pewność siebie i pogarsza nastrój.

2. Prokrastynujesz.

Osoby o niskim poczuciu własnej wartości częściej prokrastynują, bo unikanie obowiązków albo odkładanie ich na później stanowi wymówkę w przypadku złych rezultatów, a więc „chroni” ich wizję siebie samych. Obawiają się bycia niedoskonałymi i niewykonywania poprawnie swoich zadań, a prokrastynacja stanowi sposób radzenia sobie z tym strachem.

Takie zachowanie powoduje jednak tylko jeszcze większy niepokój i poczucie winy, a do tego zmniejsza pokłady energii i samoocenę. Jeśli jesteś taką osobą, spróbuj przestać myśleć o tym, że musisz zrobić wszystko idealnie, i po prostu ciesz się tym, co robisz. Nie koncentruj się też na tym, czego nie lubisz w danej czynności — zamiast tego myśl o korzyściach, jakie osiągniesz po jej zakończeniu.

3. Używasz słów „powinienem” i „muszę”.

Te słowa wcale nie muszą mieć negatywnego wydźwięku, ale stanowią problem, kiedy stawiasz sobie bardzo trudne cele i żaden wynik cię nie zadowala. Surowe zasady powodują tylko jeszcze większy stres, a jeśli nie jesteś w stanie im sprostać, dodatkowo odczujesz rozczarowanie sobą. Postaraj się zmienić myślenie, żeby, ustalając cele, pozwolić sobie na niedoskonałość i popełnianie błędów.

4. Obwiniasz się za rzeczy, na które nie masz wpływu.

Jeśli często masz z jakiegoś powodu poczucie winy, spróbuj przyjrzeć się sytuacjom, w których się ono pojawia, i myślom, jakie cię wtedy nachodzą. Zastanów się krytycznie, czy to, co się wydarzyło, mogło być z twojej winy, czy może jednak zawinił ktoś inny albo był to wypadek, na który i tak nie dało się wpłynąć. Zapytaj kogoś ze znajomych, co sądzi na temat tej sytuacji — może się okazać, że obwiniasz siebie, chociaż zupełnie nie masz ku temu powodów.

5. Zawsze spodziewasz się najgorszego.

Możesz myśleć, że spodziewanie się najgorszego pozwoli ci lepiej poradzić sobie z sytuacją, zwłaszcza, jeśli coś pójdzie nie tak — bo wiesz, co może się wydarzyć. A jeśli wszystko potoczy się dobrze, to nawet odczujesz ulgę. Takie myślenie może jednak tylko utwierdzić cię w przekonaniu, że nic nigdy ci się nie udaje i nie może się udać, niezależnie od twoich starań.

6. Czujesz, że musisz okazywać wdzięczność za wszystko.

Z powodu niskiej samooceny możesz rzadko dostawać to, czego naprawdę chcesz, i zadowalać się mniejszymi rzeczami — czy to w pracy, czy w sprawach sercowych. Możesz także mieć wrażenie, że nie zasługujesz na więcej i że musisz się cieszyć z tego, co już masz. Ale tak nie jest: nie pozwól na to, żeby wątpliwości i brak wiary w siebie uniemożliwiały ci spełnianie marzeń.

7. Pozwalasz innym, żeby źle cię traktowali.

Kiedy ktoś jest wobec ciebie nieuprzejmy albo wręcz grubiański, usprawiedliwiasz jego zachowanie i akceptujesz takie traktowanie, nawet jeśli powoduje ono u ciebie dyskomfort i gorzej się przez nie czujesz.

Jeśli chcesz, żeby inni przestali cię tak traktować, musisz zacząć od bycia lepszą dla samej siebie. Kiedy się lubisz i szanujesz, nie pozwalasz innym na to, by byli wobec ciebie nieżyczliwi. Ważne jest też wyznaczanie granic, które odzwierciedlają twoje poczucie własnej wartości i pokazują innym, czego nie będziesz tolerować.

8. Unikasz ryzyka.

Lęk przed porażką uniemożliwia podejmowanie wyzwań czy wręcz ryzyka, nawet jeśli rezultat mógłby zmienić twoje życie na lepsze. Jeśli będziesz unikać ryzykownych działań, twój mózg przywyknie do tego, że nie poradzisz sobie w życiu z najmniejszą trudnością, nie mówiąc już o błędzie czy porażce. Działa to destrukcyjnie na poczucie własnej wartości i jeszcze bardziej zwiększa strach przed światem i czekającymi w nim wyzwaniami.

A jak jest z wami? Macie wysoką, czy niską samoocenę? W jaki sposób chcielibyście zwiększyć swoją pewność siebie?